Ενστάσεις ως προς την δυνατότητα κατασκευής της προτεινόμενης επένδυσης που αφορά σε μικρό υδροηλεκτρικό σταθμό ισχύος 0,90 MW στον ποταμό Νέδα, στην Τ.Κ. Νέδας του Δήμου Οιχαλίας, διατυπώνει το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών ΠελοπόννηSOS.
Οι εν λόγω ενστάσεις διατυπώνονται σε έγγραφο του πιο πάνω φορέα προς την Διεύθυνση Υδάτων Πελοποννήσου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, την ΠΕΧΩΠ της Π.Ε. Μεσσηνίας, το Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοπονήσου και την Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού Πελοποννήσου.
Το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών ΠελοπόννηSOS καλεί τις αρμόδιες υπηρεσίες να προβούν στην διακοπή της αδειοδοτικής διαδικασίας της πιο πάνω επένδυσης καθώς -όπως υποστηρίζει στο εν λόγω έγγραφό του- “το ποτάμιο υδάτινο σύστημα που αφορά στο έργο (…) εντάσσεται στο μητρώο προστατευόμενων περιοχών ως "Περιοχή Αναψυχής Εσωτερικών Υδάτων (Υδατα Αναψυχής)" στο Υδατικό Διαμέρισμα της Δυτικής Πελοποννήσου.
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗSOS
Θα περίμενε κανείς η μυθική Νέδα, ένα από τα διασημότερα ποτάμια της Πελοποννήσου που επισκέπτονται άτομα από όλον τον κόσμο, να κινδυνεύει να τσιμεντωθεί η κοίτη της; Να επηρεαστεί η ροή του ποταμιού και να υποβαθμιστεί το οικοσύστημά του και κατά συνέπεια η ζωή μας από 7 μικρά υδροηλεκτρικά;
Κι όμως! Βρισκόμαστε στη διαδικασία διαβούλευσης μικρού υδροηλεκτρικού σταθμού μέγιστης ισχύος (μ.ι. ) 0,90 MW!!! Πρόκειται για ένα από τα επτά συνολικά μικρά υδροηλεκτρικά στην περιοχή της Νέδας (ακόμη δύο με άδεια παραγωγού, τέσσερα σε φάση αξιολόγησης εκ των οποίων τα δύο της ίδιας εταιρείας με αυτό των 0,90 MW υπό διαβούλευση).
Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, οι αιτήσεις και των 7 μικρών υδροηλεκτρικών (όλα με μέγιστη ισχύ κάτω των 10 MW) θα πρέπει να απορριφθούν στο σύνολό τους,
καθώς:
στην πρόσφατη έκθεσή της η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Βιώσιμη Χρηματοδότηση (σελ. 226, 465) συστήνει να αποφεύγεται εντελώς η κατασκευή μικρών υδροηλεκτρικών έργων ισχύος κάτω των 10 MW, καθώς αυτή οδηγεί σε αύξηση του κατακερματισμού των ποταμών. Επιπλέον, η νέα στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 προβλέπει την άρση εμποδίων και φραγμάτων σε ποτάμια, ώστε να αποκατασταθεί η ελεύθερη ροή τους σε μήκος τουλάχιστον 25 χιλιάδων χιλιομέτρων. Το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών ΠελοπόννηSOS από το 2022 έχει ενημερώσει εγγράφως για τα παραπάνω τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων νήσων (Α.Π.: 41584/16-3-2022) και της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Να σημειωθεί ότι στην Ευρώπη το 2022, τουλάχιστον 325 τεχνητοί φραγμοί απομακρύνθηκαν από ποτάμια συστήματα, όπως ενημερώνει στην έκθεσή του το Dam Removal Europe. Το νούμερο αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση 36% σε σχέση με το 2021 και καταδεικνύει την αυξητική τάση και δυναμική του κινήματος απομάκρυνσης φραγμών στην Ευρώπη που αποσκοπεί στην αποκατάσταση της συνεκτικότητας και της υδρομορφολογικής και οικολογικής ακεραιότητας των ποταμών.
Επίσης το συγκεκριμένο έργο πρέπει να απορριφθεί καθώς χωροθετείται στη θέση GR0132R001500022N (ΜΠΕ, σελ. 36, 113, 117), η οποία προστατεύεται ως Περιοχή Αναψυχής Εσωτερικών Υδάτων (Ύδατα Αναψυχής) (σελ. 28, 52). Όχι μόνο δεν υπάρχει η αναγκαία τεκμηρίωση για το αν επηρεάζεται η κατάσταση του υδατικού συστήματος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ και δεν συναξιολογείται η σκοπιμότητα του έργου σε σχέση με τις υφιστάμενες ή/και προγραμματιζόμενες δραστηριότητες αναψυχής (μέχρι τη θεσμοθέτηση των απαραίτητων κανονιστικών διατάξεων για τα ύδατα αναψυχής βάσει του άρθρου 6 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ) αλλά η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου αναφέρει ψευδώς και παραπλανητικά ότι η εν λόγω θέση εγκατάστασης GR0132R001500022N δεν κατατάσσεται στα ύδατα αναψυχής (ΜΠΕ, σελ. 120, ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΤΕΥΧΟΣ ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ, σελ. 8) και πρέπει να απορριφθεί συνολικά. Το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών ΠελοπόννηSOS ενημέρωσε εγγράφως για τα ανωτέρω τις αρμόδιες γνωμοδοτούσες Υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης και της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
Εντύπωση δε προκαλούν οι θετικές γνωμοδοτήσεις για το υδροηλεκτρικό από τη Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, από τη Διεύθυνση Δασών Μεσσηνίας και από το Δασαρχείο Κυπαρισσίας, καθώς οι γνωμοδοτούσες Υπηρεσίες παραβλέπουν
- αφενός την προαναφερθείσα ψευδή και παραπλανητική αναφορά της ΜΠΕ
- αφετέρου το γεγονός ότι μέσα στον ποταμό Νέδα έχει εντοπιστεί η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους, η οποία απειλεί σοβαρά τα πλατάνια στην Ελλάδα και εντοπίζεται κυρίως στη Μεσσηνία (που ήταν και η πρώτη που επλήγησε), ενώ πλήττει και τις όμορες Ηλεία και Αρκαδία. Το ΕΘΙΑΓΕ αναφέρει ότι εστία προσβολής που εντοπίστηκε στον ποταμό Νέδα προκλήθηκε από ανθρωπογενή αίτια μέσω μηχανημάτων εκσκαφής.
Η Νέδα, το θηλυκό ποτάμι της Πελοποννήσου με τις μυθικές αναφορές, τμήμα της οποίας πρόσφατα χαρακτηρίστηκε Προστατευόμενο Τοπίο και Προστατευόμενος Φυσικός Σχηματισμός (ΦΕΚ 3019/Β/8-5-2023), έχει πλούσια βλάστηση με σημαντικά λουλούδια σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Παράρτημα ΙΙ) και στην ευρύτερη περιοχή της ζουν πολλά είδη ζώων, πολλά από αυτά προστατευόμενα. Οι δραστηριότητες ήπιου εναλλακτικού τουρισμού που αναπτύσσονται εναρμονισμένες με την περιοχή και συμβάλλουν στην τοπική οικονομία είναι και ο λόγος που εντάσσεται στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών ως Περιοχή Αναψυχής Εσωτερικών Υδάτων. Η διάσχιση της Νέδας αποτελεί μία από τις διασημότερες περιπατητικές διαδρομές της χώρας, καθώς ένα μεγάλο μέρος του ποταμού περνάει μέσα από ένα φαράγγι απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς με καταρράκτες και μικρές λίμνες και συνδυάζεται εύκολα με επισκέψεις στα σπουδαία αρχαιολογικά αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής, με επισκέψεις στα χωριά της υπαίθρου και δοκιμή των τοπικών προϊόντων τους.
