Ο φέρων την πόλη του, Αλέκος Φασιανός (Αθήνα, 1935-2022)
Περίοδος εκλογών και η πιο συνηθισμένη ερώτηση που γίνεται με όλους τους τρόπους (από χλευασμό μέχρι ειλικρινή απορία) είναι γιατι κάποιος να συμμετέχει στα κοινά. Γιατί να ξοδευτεί, επιλέγοντας στρατόπεδα, διαχωρίζοντας τους φίλους του και γιατί να ξοδέψει χρόνο (προσωπικό και οικογενειακό) με επαγγελματικό κόστος για να εκτεθεί κάποιος δημόσια.
Η πόλη αποτελεί a priori ένα από τα βασικά σκηνικά της ιστοριογραφίας, όχι όμως ως παθητικός διάκοσμος, αλλά ως χώρος γέννησης και ανασύνθεσης του ιστορικού γεγονότος.
Το πώς θυμούνται οι άνθρωποι τις πόλεις και πώς αφηγούνται το παρελθόν τους μέσα σ' αυτές και το πώς η μνήμη τους παράγει καινούργια νοήματα των πόλεων, αρκεί για να τοποθετήσει τις μαρτυρίες βιωμάτων τους ως άξια συμπληρώματα της εδραιωμένης δημόσιας εικόνας των πόλεων. Είναι οι μαρτυρίες αυτές που αλληλοεπιδρούν με το παρελθόν, το παρόν και την αίσθηση του μέλλοντος στη μνημονική συγκρότηση της πόλης.
Εδώ διαμορφώνουμε την ατομική και συλλογική μας ταυτότητα και με τις αποφάσεις μας μπορούμε να αλλάξουμε την μοίρα και τη μνήμη την δική μας και των συνανθρώπων μας, ιδίως των αδυναμων.
Στην πόλη ή στο χωριό γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, ερωτευόμαστε (ιδίως κάτω από τον ερωτικό πίνακα του Μόραλη, όπως εδώ με την Λίνα μου), δημιουργούμε, γνωρίζουμε χαρές και λύπες, γεννάμε, γερνάμε και φεύγουμε, αφήνοντας τον χώρο να τον αναπληρώσουν τα παιδιά μας και να γεννήσουν νέες μνήμες.
Την πόλη την φέρουμε μέσα μας και θα μας ακολουθεί για όλη μας της ζωή - ακόμη περισσότερο μας προσδιορίζει όταν φεύγουμε μακριά ("είμαι από την Καλαμάτα" λέμε) και αναμετράται μαζί μας όταν επιστρέφουμε.
Δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα από το να προσφέρεις στην πόλη και στην κοινωνία σου, από οποιοδήποτε πόστο. Ακόμη και για να αντέξεις τον χλευασμό και την ειρωνία, ακόμη και όταν διαπιστώνεις ότι η διαφθορά και η ιδιοτέλεια είναι γύρω σου και θέλει δουλειά για να ξεριζωθεί.
Το πως κάποιος συμμετέχει σε με μια εκλογική διαδικασία πηγάζει από την ποιότητα του χαρακτήρα του.
Είναι σε επίπεδο επιχειρημάτων και σε προτάσεις ή σε άνυδρη κριτική στους αντιπάλους, είναι στην διεκδίκηση της ειλικρίνειας των προθέσεων ή είναι σε επίπεδο διαγκωνισμού ως εκλεκτού ενός κομματικού μηχανισμού.
Είναι σε επίπεδο αναγνώρισης των ικανών από κάθε συνδυασμό και προπάθεια ανάδειξης κοινών τόπων συνεννόησης ή είναι σε επίπεδο ακόμη και απαξίωσης των ίδιων των συνυποψηφίων του.
Ο χαρακτήρας και η ηθική του καθενός, οι οικογενειακές αξίες και οι προσδοκίες, η αυτοπεποίθηση και η αυτογνωσία του αποτελούν εφόδια για κάθε μάχη.
Ακόμη και ο τρόπος που παραδέχεται κάποιος τα λάθη και τις παραλείψεις του και μαθαίνει απ'αυτά είναι αναγκαίο για όποιον εκτίθεται δημόσια (και ας λένε οι πολιτικοί ότι ποτέ δεν πρέπει να απολογούνται δημόσια) - ως άνθρωποι είμαστε όντα ατελή, μια ζωή θα παλεύουμε για το τέλειο και ας είναι ο στόχος αυτός άπιαστος.
Η πόλη μας, η πόλη όλων μας, υποψηφίων και εκλογέων είναι δική μας. Σε αυτήν θα επιστρέφουμε μια ζωή, και μεις και τα παιδιά μας. Και γιαυτήν θα αξιζε κάποιος να παλέψει κόντρα σε όλες τις δυσκολίες.
"Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις."
Κ.Π. Καβάφης, 1894, Η πόλις
Απόδειξη του πόσο σημαντική είναι η πόλη για τον καθένα μας είναι αυτή την περίοδο η μεγάλη θεματική έκθεση «Αστυγραφία/ Urbanography στην Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου σε σύλληψη και επιμέλεια της Συραγώ Τσιάρα
Η έκθεση παρακολουθεί τρεις δεκαετίες ραγδαίου μετασχηματισμού της μεταπολεμικής Ελλάδας και επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στην αστικοποίηση και τον τρόπο που ο άνθρωπος συμμετέχει ή αντιστέκεται στη νέα συνθήκη που του υπαγορεύει το ολοένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον του. Για την ανίχνευση του αστικού βιώματος, η έκθεση φέρνει σε συνομιλία τις εικαστικές τέχνες –ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, εγκαταστάσεις, φωτογραφία, σχέδια και αφίσες– με αποσπάσματα από το δημοφιλή ελληνικό κινηματογράφο, τις ταινίες κριτικού ρεαλισμού και τις έκκεντρες αφηγήσεις.
Βασίλης Παπαευσταθίου
