Τροφή για σκέψη

Το εφιαλτικό σχέδιο βιομηχανοποίησης της Πύλου που έμεινε στα χαρτιά

Ένα εφιαλιτικό σχέδιο που προέβλεπε την ανάπτυξη της Πύλου ως βιομηχανικό-ναυπηγικό κέντρο τη δεκαετία του '70, διαβάσαμε στο epohi.gr και το αναδημοσιεύουμε. Σχέδιο που ευτυχώς για την περιοχή έμεινε επί χάρτου, καθώς παρά τις πολιτικές πιέσεις υπήρξε αντίδραση πολιτών που προσέφυγαν στο Συμβούλιο Επικρατείας και τελικά ματαιώθηκε η βιομηχανοποίηση της ευρύτερης περιοχής. Σχέδιο που απέχει παρασάγγας από το όραμα και την υλοποίηση της τουριστικής επένδυσης του καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλου, που ανέδειξε τη Μεσσηνία σε διεθνή τουριστικό προορισμό.

Διαβάστε εδώ τι προέβλεπε το σχέδιο του 1972

Μια κριτική προσέγγιση της ανάπτυξης- Η περίπτωση της Πύλου

Ο γεωγράφος Κωστής Χατζημιχάλης ανέπτυξε και συνεχίζει να έχει έντονη δράση στα ζητήματα που αφορούν την οργάνωση του χώρου, κυρίως του ξεπουλήματος δημόσιας γης στην ελληνική κοινωνία, τις συνέπειες τους. Μια τέτοια περίπτωση παρέμβασής του, από τις πρώτες μάλιστα, αν και σήμερα αρκετά ξεχασμένη, ήταν το σχέδιο για την ανάπτυξη της Πύλου. Η έννοια της ανάπτυξης ήταν το πρόσχημα, αντίθετα όλοι όσοι τάχθηκαν υπέρ της τότε επένδυσης ικανοποιούσαν εμφανή ή αφανή οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.

Τις πληροφορίες αντλούμε από το βιβλίο Περιφερειακή ανάπτυξη και εκβιομηχάνιση, (1979) που συνέγραψε με την Ντίνα Βαΐου, σχετικά με την Πύλο. Προσέγγισαν κριτικά την ιδέα της οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής και τις συνέπειές της τόσο στην περιφερειακή ανάπτυξη όσο και στην ελληνική οικονομία, καταρρίπτοντας σειρά μύθων. Στην πραγματικότητα σύμφωνα και με την ανάλυσή τους, ο σχεδιασμός που είχε προβλεφθεί οφειλόταν στην αναπροσαρμογή των διαθέσεων των μεγάλων μονοπωλιακών συμφερόντων, στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, στο πεδίο ενός νέου, διεθνούς καταμερισμού εργασίας με πολύ βαριές συνέπειες στην οικονομία, στην κοινωνία και στο περιβάλλον.

Το σχέδιο για την Πύλο προτάθηκε το 1972, κατά τη διάρκεια της χούντας, από μια πολυεθνική εταιρεία που την εκπροσωπούσε έλληνας εφοπλιστής. Τον Μάρτιο ορίστηκε μια επιτροπή για να εξετάσει τις προτάσεις της για την ανάπτυξη της «υπανάπτυκτης», όπως χαρακτηριζόταν, περιοχής. Η επιτροπή εξέτασε δύο προτάσεις πολυεθνικών που εκπροσωπούσαν τους έλληνες εφοπλιστές Α.Μ. Καραγιώργη (M. Karageorgis, Shipping Agency) και Γ.Π. Λιβανό (Seres Shipping, Inc). Η κυβέρνηση της χούντας, υπό αδιευκρίνιστους όρους, απέρριψε τη δεύτερη πρόταση και συμφώνησε με την πρώτη. Τον Δεκέμβριο του 1975 υπογράφτηκε η σύμβαση. Το ελληνικό κράτος ήρθε σε συνεννόηση με την εταιρεία που είχε εγχώρια και διεθνή κεφάλαια (κυρίως ιαπωνικά) και συμφώνησε να ξεκινήσουν τα έργα.
Η επιλογή του χώρου δεν ήταν τυχαία. Διαβάζουμε στη σελίδα 78: «Η Πύλος και το εξαιρετικό φυσικό της λιμάνι, ο κόλπος του Ναυαρίνου, φαίνεται σαν η ιδανική περιοχή για ένα λιμενοβιομηχανικό συγκρότημα. Ο κόλπος του Ναυαρίνου είναι το τρίτο σε μέγεθος φυσικό λιμάνι της Μεσογείου», και στη συνέχεια: «Η νοτιοδυτική ακτή της Πελοποννήσου, ο Νομός Μεσσηνίας —όπου και η Πύλος— βρίσκεται στο σταυροδρόμι δύο σπουδαίων εμπορικών ναυτικών δρόμων της Μεσογείου: από τη Βενετία στο Σουέζ κι από το Γιβραλτάρ στη Μαύρη Θάλασσα».

Τα σχέδια προέβλεπαν για την Πύλο, η οποία δεν αριθμούσε πάνω από τρεις χιλιάδες κατοίκους, τη δημιουργία ενός κολοσσιαίου βιομηχανικού κέντρου. Ο σχεδιασμός εντασσόταν στα πλάνα για δημιουργία ενός περιφερειακού βιομηχανικού κέντρου, με σκοπό να αλλάξει τους οικονομικούς συσχετισμούς στη Μεσόγειο και στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Προβλέπονταν επενδύσεις σε ναυπηγεία, επεξεργασία χάλυβα, διυλιστήρια πετρελαίου, βιομηχανία πετροχημικών, βιομηχανία παραγωγής τσιμέντου, μηχανών και χρωμάτων. Επίσης, τη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου, καθώς και τη δημιουργία καινούργιας πόλης 41.000 κατοίκων, τουριστικού χωριού 6.000 κλινών, εγκαταστάσεων αναψυχής και νέου διεθνούς αερολιμένα. Την ίδια περίοδο υπήρξαν και οι πρώτες μαζικές αντιδράσεις κοινωνικού χαρακτήρα (οι πρώτες αντιδράσεις υπεράσπιζαν την επένδυση της εταιρείας).

Τον Φλεβάρη του 1976 επρόκειτο να ξεκινήσει η κατασκευή των ναυπηγείων, αλλά ματαιώθηκε καθώς ορισμένοι επαγγελματικοί σύλλογοι και αρκετοί ιδιώτες προχώρησαν σε προσφυγή στο ΣτΕ. Οι εργασίες ξεκίνησαν, αλλά σταμάτησαν. Η αιτιολογία των πολιτών σχετικά με την προσφυγή στο ανώτατο διοικητικό δικαστήριο βασιζόταν στο γεγονός ότι η περιοχή του κόλπου προστατευόταν αυστηρά από την αρχαιολογική υπηρεσία και η περιοχή είχε ανεκτίμητους ιστορικούς και φυσικούς θησαυρούς. Η καθυστέρηση της επένδυσης που οδήγησε τελικά και στην οριστική της ματαίωση οφειλόταν σε συγκυριακούς και διεθνείς λόγους, αλλά επίσης στον κριτικό λόγο που αναπτύχθηκε εναντίον της γιγαντιαίας επένδυσης παρά τη θετική στάση μέρους της κοινωνίας της πόλης και τις πιέσεις του πολιτικού κόσμου εκείνην την περίοδο.

πληροφορίες από:epohi.gr

Το εφιαλτικό σχέδιο βιομηχανοποίησης της Πύλου που έμεινε στα χαρτιά

Δημοφιλέστερα

To Top