Η αξία της μεσογειακής διατροφής και του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων κι όχι μόνο
Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν ποικίλες προκλήσεις υγείας καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους – με ορισμένες παθήσεις που είναι μοναδικές για αυτές και άλλες που τις επηρεάζουν δυσανάλογα σε σύγκριση με τους άνδρες. Η καλή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη και τη διαχείριση πολλών από αυτές τις παθήσεις και η μεσογειακή διατροφή και το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο (EVOO) μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο.
Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε τους διάφορους τρόπους με τους οποίους η μεσογειακή διατροφή και το EVOO μπορούν να βοηθήσουν στη βελτιστοποίηση της υγείας των γυναικών.
Καρδιαγγειακή νόσος:
Η καρδιαγγειακή νόσος (CVD) είναι η κύρια αιτία θανάτου για τις γυναίκες παγκοσμίως, και εδώ στην Αυστραλία μια γυναίκα πεθαίνει από στεφανιαία νόσο σχεδόν κάθε ώρα της ημέρας1. Μια υγιεινή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων και πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη μεσογειακή διατροφή. Μια συστηματική ανασκόπηση από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ έδειξε ότι οι γυναίκες που είχαν μεγαλύτερη προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή είχαν έως και 24% χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και 23% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από εκείνες με χαμηλή συμμόρφωση2. Αυτή η μελέτη ήταν από τις πρώτες που εξέτασε τη σχέση μεταξύ της μεσογειακής διατροφής, της καρδιαγγειακής νόσου και της θνησιμότητας ειδικά στις γυναίκες.
Γονιμότητα:
Η διατροφή μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο σε πολλά στάδια γονιμότητας – από ζευγάρια που προσπαθούν να συλλάβουν, έως θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART) και εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF)3.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα τρόφιμα και οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά και μονοακόρεστα λιπαρά είναι ιδιαίτερα σημαντικά σε αυτόν τον τομέα, καθώς μπορούν να βοηθήσουν στη φλεγμονή – ένα βασικό ζήτημα για όσους παλεύουν με τη στειρότητα4.
Το EVOO είναι γεμάτο αντιοξειδωτικά, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης Ε, και επομένως μπορεί να είναι ευεργετικό για τη γονιμότητα, είτε τα ζευγάρια προσπαθούν να συλλάβουν φυσικά είτε υποβάλλονται σε ART ή εξωσωματική γονιμοποίηση. Όταν εξετάζουμε συγκεκριμένα τη θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης, υπάρχει έρευνα που δείχνει ότι η τήρηση μιας μεσογειακής διατροφής μπορεί να ενισχύσει τα αποτελέσματα της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Συγκεκριμένα, μια μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν δίαιτα μεσογειακού στυλ είχαν περισσότερες πιθανότητες να μείνουν έγκυες μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης σε σύγκριση με άτομα που κατανάλωναν μια «διατροφή με επίγνωση της υγείας» η οποία ήταν χαμηλότερη σε λιπαρά5.
Συνθήκες αναπαραγωγικής υγείας:
Αναπαραγωγικές παθήσεις όπως η ενδομητρίωση και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) επηρεάζουν πολλές γυναίκες – με την ενδομητρίωση να επηρεάζει περίπου το 10% των γυναικών και το PCOS να επηρεάζει περίπου το 8-13% των γυναικών παγκοσμίως6,7.
Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να είναι επώδυνες και μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα, και ενώ δεν υπάρχει θεραπεία, η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων και της ικανότητας σύλληψης8. Η ενδομητρίωση είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση, επομένως για άλλη μια φορά, τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά είναι σημαντικά για τη θεραπεία8.
Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν επίσης ότι μια μεσογειακή δίαιτα μπορεί να είναι ωφέλιμη για όσους έχουν PCOS, ιδιαίτερα όταν προσπαθούν να συλλάβουν9.
Ψυχική υγεία:
Η ψυχική υγεία παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική ευημερία και πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι η διατροφή μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη διάθεση. Στην πραγματικότητα, οι δίαιτες υψηλότερης ποιότητας συνδέονται σταθερά με μείωση του κινδύνου κατάθλιψης, ενώ οι ανθυγιεινές δίαιτες έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα (που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους)10. Συγκεκριμένα, μια μεσογειακή δίαιτα έχει αποδειχθεί ότι είναι χρήσιμη για την πρόληψη και τη θεραπεία διαταραχών της διάθεσης όπως η κατάθλιψη10,11.
Μάλιστα, οι πρόσφατα δημοσιευμένες διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές για τη χρήση παρεμβάσεων στον τρόπο ζωής για τη θεραπεία μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση μιας διατροφής πλούσιας σε θρεπτικά συστατικά, όπως η μεσογειακή διατροφή, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής. Ενώ οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν στους κλινικούς ιατρούς μια εξατομικευμένη προσέγγιση στις διατροφικές συμβουλές, μία από τις συμβουλές που παρέχονται αναφέρει «να συμπεριλάβουν το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ως κύρια πηγή μαγειρέματος και πρόσθετο λάδι»12.
Υγεία των οστών:
Υπάρχουν αναδυόμενες ενδείξεις ότι οι πολυφαινόλες στο EVOO μπορεί να αποτρέψουν την απώλεια οστικής μάζας, σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη οστεοπόρωσης. Η έρευνα υποδηλώνει ότι οι φαινολικές ενώσεις μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της ανάπτυξης των οστικών κυττάρων (οστεοβλάστες) και στην αναστολή της διάσπασης των οστικών κυττάρων (οστεοκλάστες) που μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της οστικής πυκνότητας και αντοχής13-15. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα στοιχεία σε αυτόν τον χώρο εξακολουθούν να εμφανίζονται, ωστόσο είναι μια συναρπαστική προσθήκη στα πολυάριθμα οφέλη για την υγεία του EVOO.
Φροντίδα δέρματος και προσώπου
Μερικά από τα οφέλη του ελαιολάδου για το δέρμα περιλαμβάνουν:
Περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά
Το ελαιόλαδο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των πρόωρων σημαδιών γήρανσης στο δέρμα. Το ελαιόλαδο δρα ως αντιοξειδωτικό, το οποίο είναι μια ουσία που εμποδίζει την οξείδωση. Η οξείδωση είναι μια διαδικασία που μπορεί να παράγει ελεύθερες ρίζες, οι οποίες είναι χημικές ουσίες που μπορούν δυνητικά να βλάψουν τα κύτταρα και μπορεί να συμβάλουν στην ανάπτυξη καρκίνου. Όταν εφαρμόζονται στο δέρμα, τα αντιοξειδωτικά μπορεί να αποτρέψουν την πρόωρη γήρανση.
Επίσης, ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η τοποθέτηση ελαιολάδου στο δέρμα μετά την έκθεση στον ήλιο μπορεί να καταπολεμήσει τα καρκινογόνα κύτταρα. Στη μελέτη, οι επιστήμονες εφάρμοσαν το λάδι στο δέρμα ποντικών που είχαν εκτεθεί σε δυνητικά επιβλαβείς υπεριώδεις ακτίνες (UV). Η ανάπτυξη του όγκου ήταν σημαντικά χαμηλότερη στα ποντίκια που είχαν ελαιόλαδο στο δέρμα τους σε σύγκριση με εκείνα που δεν είχαν. Οι επιστήμονες πρέπει να πραγματοποιήσουν περισσότερη έρευνα σε αυτόν τον τομέα για να κατανοήσουν τις επιπτώσεις των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων του ελαιολάδου στο ανθρώπινο δέρμα.
Περιεκτικότητα σε βιταμίνες
Το ελαιόλαδο περιέχει τις λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D, E και K. Μερικές από αυτές τις βιταμίνες μπορεί να είναι ευεργετικές για το δέρμα. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει τοπικά λάδι βιταμίνης Ε σε όλη την ιστορία για τη θεραπεία ποικίλων δερματικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της ψωρίασης και του εκζέματος.
Αντιβακτηριδιακή δράση
Το ελαιόλαδο έχει αποδειχθεί ότι έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Ωστόσο, υπάρχουν πολύ λίγες μελέτες σχετικά με την ικανότητα του ελαιολάδου να ελέγχει τα βακτήρια στο δέρμα. Μια μικρή μελέτη εξέτασε τις επιπτώσεις της χρήσης ελαιολάδου και λαδιού καρύδας στα βακτήρια Staphylococcus aureus στο δέρμα. Τα αποτελέσματα διαπίστωσαν ότι και τα δύο έλαια παρουσίαζαν αντιβακτηριακές ιδιότητες, αλλά το παρθένο λάδι καρύδας ήταν πιο αποτελεσματικό στην εξάλειψη των βακτηρίων. Ωστόσο, το ελαιόλαδο μπορεί μερικές φορές να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων του δέρματος. Μπορεί επίσης να βελτιώσει την επούλωση σε άτομα με έλκη στα πόδια που προκαλούνται από διαβήτη τύπου 2.
Ενυδατικά αποτελέσματα
Το ελαιόλαδο είναι μια δημοφιλής φυσική ενυδατική κρέμα που χρησιμοποιείται συχνά για να μαλακώσει τόσο το δέρμα όσο και τα μαλλιά. Ωστόσο, υπάρχει πολύ μικρή έρευνα για την αποτελεσματικότητά του.
Συμπέρασμα:
Συνολικά, το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και η μεσογειακή διατροφή μπορούν να προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στην υγεία των γυναικών σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Η πλούσια σε αντιοξειδωτικά φύση και το προφίλ υγιεινού λίπους τόσο του EVOO όσο και του γενικού διατροφικού μοτίβου της μεσογειακής διατροφής μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της φλεγμονής, οδηγώντας σε οφέλη για την υγεία της καρδιάς, τη γονιμότητα, την ψυχική υγεία, του δέρματος και πολλές άλλες καταστάσεις.
1. Australian Bureau of Statistics 2020. Causes of Death, Australia 2019. Vol. 3303.0.
2. Pant A, Gribbin S, McIntyre D, et al. Primary prevention of cardiovascular disease in women with a Mediterranean diet: systematic review and meta-analysis. Published Online First: 14 March 2023. doi:10.1136/heartjnl-2022-321930
3. Aparicio-Soto M, et al. Extra virgin olive oil: a key functional food for prevention of immune-inflammatory diseases. Food Funct. 2016 Nov 9;7(11):4492-4505.
4. Alesi S, Villani A, Mantzioris E, Takele WW, Cowan S, Moran LJ, Mousa A. Anti-Inflammatory Diets in Fertility: An Evidence Review. Nutrients. 2022 Sep 21;14(19):3914. doi: 10.3390/nu14193914.
5. Karayiannis et al. Adherence to the Mediterranean diet and IVF success rate among non-obese women attempting fertility, Human Reproduction, Volume 33, Issue 3, March 2018, Pages 494–502
6. Polycystic Ovarian Syndrome [Internet]. World Health Organization. 28 June 2023 [cited 24 Oct 2023]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/polycystic-ovary-syndrome#:~:text=Polycystic%20ovary%20syndrome%20(PCOS)%20affects,affected%20women%20remain%20undiagnosed%20worldwide.
7. Endometriosis [Internet]. World Health Organization. 24 March 2023 [cited 24 Oct 2023]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/endometriosis
8. Barnard ND et al. Nutrition in the prevention and treatment of endometriosis: A review. Front Nutr. 2023 Feb 17;10:1089891. doi: 10.3389/fnut.2023.1089891
9. Barrea L et al. Adherence to the Mediterranean Diet, Dietary Patterns and Body Composition in Women with Polycystic Ovary Syndrome (PCOS). Nutrients. 2019 Sep 23;11(10):2278. doi: 10.3390/nu11102278.
10. Li Y, Lv MR, Wei YJ, Sun L, Zhang JX, Zhang HG, Li B. Dietary patterns and depression risk: A meta-analysis. Psychiatry Res. 2017 Jul;253:373-382. doi: 10.1016/j.psychres.2017.04.020
11. Jacka, F.N., O’Neil, A., Opie, R. et al.A randomised controlled trial of dietary improvement for adults with major depression (the ‘SMILES’ trial). BMC Med 15, 23 (2017). https://doi.org/10.1186/s12916-017-0791-y
12. Marx W et al (2023) Clinical guidelines for the use of lifestyle-based mental health care in major depressive disorder: World Federation of Societies for Biological Psychiatry (WFSBP) and Australasian Society of Lifestyle Medicine (ASLM) taskforce, The World Journal of Biological Psychiatry, 24:5, 333-386, DOI: 10.1080/15622975.2022.2112074
13. García-Martínez, O et al. Phenolic Compounds in Extra Virgin Olive Oil Stimulate Human Osteoblastic Cell Proliferation. PLoS ONE 2016, 11, e0150045
14. García-Martínez O, Rivas A, Ramos-Torrecillas J, De Luna-Bertos E, Ruiz C. The effect of olive oil on osteoporosis prevention. Int J Food Sci Nutr. 2014 Nov;65(7):834-40. doi: 10.3109/09637486.2014.931361
15. Santiago-Mora R, Casado-Díaz A, De Castro MD, Quesada-Gómez JM. Oleuropein enhances osteoblastogenesis and inhibits adipogenesis: the effect on differentiation in stem cells derived from bone marrow. Osteoporos Int. 2011 Feb;22(2):675-84. doi: 10.1007/s00198-010-1270-x
Πηγή
