Ίσως ο όρος αποταμίευση να ακούγεται σαν αστείο εν μέσω οικονομικής κρίσης, όμως μπορεί να γίνει οδηγός και έμπνευση για τις επόμενες γενιές, εάν φροντίσουμε να διδάξουμε τη διαχρονική αξία της.
Η Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης γιορτάζεται την 31η Οκτωβρίου κάθε χρόνου, σε ανάμνηση της ίδρυσης του Διεθνούς Ινστιτούτου Ταχυδρομικών Ταμιευτηρίων στο Μιλάνο στις 31 Οκτωβρίου 1924.
«Αποταμιεύουμε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε απροσδόκητες ανάγκες, αλλά και να ικανοποιήσουμε μελλοντικά σχέδια που απαιτούν διάθεση κεφαλαίων», τονίζει ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος,καθηγητής Οικονομικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
- Η αποταμίευση δίνει τη δυνατότητα στα νοικοκυριά να ικανοποιήσουν ανάγκες που θεωρούνται στην εποχή μας υψηλής προτεραιότητας (π.χ. οι σπουδές των παιδιών).
- Επίσης, αποταμιεύουμε ώστε να έχουμε χρήματα διαθέσιμα για την αντιμετώπιση έκτακτων και απροσδόκητων γεγονότων (π.χ. η ξαφνική απώλεια της θέσης εργασίας, η πιθανότητα παροδικής αδυναμίας για εργασία λόγω ασθένειας κ.λπ.)».
Η αποταμίευση στην οικονομική κρίση
«Στην Ελλάδα υπό την παρούσα οικονομική συγκυρία είναι δύσκολο να υποστηριχθεί η δυνατότητα για την αναγκαιότητα μελλοντικών αποταμιεύσεων. Είναι, όμως, αυτονόητο να ισχυριστούμε ότι τα συνετά νοικοκυριά, αυτά δηλαδή που φρόντιζαν στο παρελθόν να αποταμιεύουν για να αντιμετωπίσουν έκτακτες ανάγκες τους, είναι σε θέση να διοχετεύσουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα στις έκτακτες εισφορές που εν μέσω οικονομικής κρίσης όλοι μας υποχρεούμαστε να πληρώνουμε», σημειώνει ο Θανάσης Παπαδόπουλος.
Να σημειώσουμε ότι σχεδόν 3,35 εκατομμύρια άνθρωποι – το 31,8% του πληθυσμού – απειλούνταν πέρυσι από την φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Και μπορεί να μειώθηκε κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες (στο 31,8%, από 34,8%) το ποσοστό του πληθυσμού της χώρας που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό (3.348.500 άτομα από 3.701.800), όπως προκύπτει από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τον κίνδυνο φτώχειας, ωστόσο παραμένει σε εντυπωσιακά υψηλά επίπεδα.
Ειδικότερα, τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 763.174 σε σύνολο 4.125.263 νοικοκυριών και τα μέλη τους σε 1.954.400 στο σύνολο των 10.542.856 ατόμων του πληθυσμού της χώρας.
Ο κίνδυνος φτώχειας για παιδιά ηλικίας 0- 17 ετών (παιδική φτώχεια) ανέρχεται σε 22,7%, σημειώνοντας μείωση κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2017, ενώ για τις ομάδες ηλικιών 18- 64 ετών και 65 ετών και άνω ανέρχεται σε 19,8% και 11,6%, αντίστοιχα.
Αίσθηση προκαλεί ότι το 18,5% του πληθυσμού κινδυνεύει να βιώσει ένδεια ακόμα και μετά την καταβολή επιδομάτων, γεγονός που αντανακλά την ανεπάρκεια του κράτους πρόνοιας, ενώ στο 16,7% μετρήθηκε το μερίδιο των πολιτών που αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο υλικής στέρησης.
Οι άνεργοι είναι η πιο ευάλωτη κατηγορία, καθώς περισσότεροι από τέσσερις στους 10 κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν φτώχεια. Ανάλογη απειλή ωστόσο βιώνει και το 11% των εργαζόμενων.
Κρίσιμος παράγοντας είναι το είδος της σύμβασης εργασίας: Ανάμεσα στους πλήρως απασχολούμενους το επαπειλούμενο τμήμα ανέρχεται στο 9,5% όμως για τους μερικώς απασχολούμενους το ποσοστό είναι υπερδιπλάσιο και αγγίζει το 25%.
Η πιο ασφαλής κατηγορία φαίνεται πως είναι οι συνταξιούχοι, καθότι μόνον το 8,7% απειλείται να διολισθήσει στην φτώχεια.
Τα στοιχεία προδίδουν συνάμα πως η συντριπτική πλειονότητα των ηλικιωμένων εξαρτάται από τις ασφαλιστικές καταβολές, καθώς σχεδόν εννέα στους δέκα πολίτες άνω των 65 ετών διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας εάν αφαιρεθεί η πληρωμή των συντάξεων.
7+1 συμβουλές αποταμίευσης
1. Θέστε ξεκάθαρους και ρεαλιστικούς στόχους. Έτσι θα έχετε κίνητρο να αποταμιεύσετε!
Όταν γνωρίζουμε για ποιο λόγο αποταμιεύουμε, τότε έχουμε ένα λόγο παραπάνω να είμαστε συνεπείς. Ονειρεύεστε ένα ταξίδι; Προνοείτε για το επόμενο service του αυτοκινήτου; Ή απλώς θέλετε να έχετε χρήματα στην άκρη για μια έκτακτη ανάγκη; Όποιοι και αν είναι οι στόχοι σας, αποταμιεύοντας, μπορείτε να τους πετύχετε! Και αφού αποφασίσετε το «γιατί», ορίστε το «πόσα» και το «πότε» και έτσι θα έχετε ό,τι χρειάζεστε για να υπολογίσετε το ποσό που πρέπει κάθε μήνα να βάζετε στην άκρη για να πετύχετε τον στόχο σας.
2. Πάρτε μολύβι και χαρτί και ξαναγράψτε τα έξοδά σας. Έτσι θα μπορείτε να ξοδεύετε «έξυπνα»!
Ξεκινήστε με τα μηνιαία έσοδα, δηλαδή τον μισθό ή τα εισοδήματά σας από άλλες πηγές. Έπειτα, σημειώστε τα βασικά σας έξοδα, όπως είναι το ενοίκιο ή το super market, αλλά και διάφορες τακτικές πληρωμές, όπως λογαριασμοί ή δόσεις. Συνεχίστε με αυτά που ξοδεύετε για διασκέδαση, όπως ένα γεύμα σε εστιατόριο.
Όταν τα καταγράψετε όλα, θα έχετε μια πλήρη εικόνα για το πού ξοδεύετε τα χρήματά σας και θα διαπιστώσετε ότι υπάρχουν τρόποι να εξοικονομήσετε χρήματα, αρκεί να ξοδεύετε «έξυπνα». Το ποσό που μπορείτε να βάλετε στην άκρη πιθανόν να είναι μεγαλύτερο απ’ όσο φαντάζεστε!
3. «Πληρώστε» πρώτα τον εαυτό σας! Έτσι δεν θα νιώθετε ότι «δεν σας περισσεύουν»!
Αν περιμένετε το τέλος του μήνα για να αποταμιεύσετε, το πιθανότερο είναι να μη σας περισσεύουν ποτέ χρήματα. Το μυστικό είναι να αποταμιεύετε όταν πληρώνεστε, πριν αρχίσετε να ξοδεύετε για όλες τις υπόλοιπες υποχρεώσεις σας.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δείτε την αποταμίευση σαν έναν λογαριασμό προς τον εαυτό σας, και μάλιστα, τον πρώτο που θα φροντίζετε κάθε μήνα.
4. Ξεκινήστε σήμερα κιόλας την αποταμίευση με το ποσό που μπορείτε. Αυτό είναι και το ιδανικό!
Ξεκινήστε με αυτό που μπορείτε χωρίς άγχος και σύντομα, βλέποντας το ποσό που έχετε συγκεντρώσει, δεν θα πιστεύετε στα μάτια σας!
Ο πρώτος στόχος πρέπει να είναι μικρός και άρα πιο εύκολα εφικτός. Μόλις τον εκπληρώσετε, θέστε ένα νέο. Σύντομα, η αποταμίευση θα σας γίνει συνήθεια και εσείς θα αισθάνεστε χαρά και ικανοποίηση γιατί θα τα έχετε καταφέρει!
5. Χρησιμοποιείτε ένα λογαριασμό αποκλειστικά για σκοπούς αποταμίευσης!
Αν αποταμιεύετε στον ίδιο λογαριασμό που λαμβάνετε τον μισθό σας ή στον λογαριασμό που χρησιμοποιείτε για τις καθημερινές σας συναλλαγές, τότε δεν θα μπορείτε να παρακολουθείτε εύκολα και ξεκάθαρα πόσα χρήματα έχετε αποταμιεύσει και δεν θα γνωρίζετε πόσο κοντά ή μακριά βρίσκεστε σε σχέση με τους στόχους σας. Επιπλέον, αν αποταμιεύετε σε ξεχωριστό λογαριασμό, θα είναι πιο εύκολο να αντισταθείτε στον πειρασμό να χρησιμοποιήσετε μέρος της αποταμίευσης για άλλες ανάγκες!
6. Συνδυάστε μικρούς στόχους αποταμίευσης με το «ευ ζην». Έτσι θα βγείτε διπλά κερδισμένοι!
Είναι πιο εύκολη η προσπάθεια αν συνδυάσετε ένα μικρό στόχο αποταμίευσης για κάτι που επιθυμείτε πολύ, όπως ένα ταξίδι, με μια αλλαγή στις συνήθειές σας που μπορεί να βελτιώσει τη ζωή ή την υγεία σας, όπως τη διακοπή του καπνίσματος, την αποφυγή χρήσης μεταφορικού μέσου για πολύ σύντομες αποστάσεις, την προετοιμασία γευμάτων στο σπίτι κτλ. Υπολογίστε το ποσό που αντιστοιχεί στα έξοδα που αποφεύγετε πλέον και φροντίστε να τα αποταμιεύετε κάθε μήνα για τον στόχο σας.
Η εκπλήρωση του στόχου σας θα αποτελεί για εσάς μια διπλή επιβράβευση!
7. Μην παραλείπετε να ελέγχετε τακτικά το αποτέλεσμα της προσπάθειάς σας. Έτσι θα παραμείνετε ενεργοποιημένοι!
Είναι σημαντικό να ελέγχετε τακτικά την πορεία των στόχων σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να διατηρείτε ενεργή την αποταμίευσή σας, αλλά και να κάνετε ακόμη και έκτακτες καταβολές, στους μήνες που τα έσοδα/ έξοδά σας, σας το επιτρέπουν!
8. Τέλος, μην ξεχνάτε να βάζετε λίγα χρήματα στην άκρη και για μια έκτακτη ανάγκη. Έτσι θα έχετε το κεφάλι σας ήσυχο!
Η ζωή είναι γεμάτη από έκτακτες καταστάσεις, π.χ. μια βλάβη στο αυτοκίνητο. Εκτός από την αναστάτωση που φέρνουν τα έκτακτα γεγονότα, συχνά δημιουργούν πρόσθετο άγχος, καθώς χρειάζονται χρήματα για την αντιμετώπισή τους. Δεν μπορούμε να αποτρέψουμε τα έκτακτα γεγονότα από το να συμβούν, μπορούμε όμως να είμαστε οικονομικά προετοιμασμένοι γι’ αυτά. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύουμε και τους υπόλοιπους στόχους αποταμίευσης, καθώς σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν χρήματα από το κεφάλαιο διακοπών, εκπαίδευσης κτλ.
