Το πρώτο συγγραφικό έργο του Αντώνη Κατσά για την Μακρόνησο, γίνεται θεατρική παράσταση σε σκηνοθεσία Κώστα Χαλκιά από την «Θεατρική Διαδρομή»
Όλα είναι έτοιμα για την πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης “Στο Σύρμα” του Αντώνη Κατσά, που θα ανέβει στο Πνευματικό κέντρο Καλαμάτας, από τις 28 Φεβρουαρίου μέχρι και τις 15 Μαρτίου, εκτός Δευτέρας, από την “Θεατρική διαδρομή”, σε σκηνοθεσία Κώστα Χαλκιά.
Να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά, η Διοίκηση του Πνευματικού αποφάσισε να μην εισπράξει χρήματα από μια ερασιτεχνική παράσταση, τιμώντας τον συγγραφέα και την γενικότερη διαδρομή του στον Πολιτισμό της πόλης.
Γενική είσοδος 10 ευρώ.
Όσοι παρακολούθησαν την προηγούμενη παράσταση της ΘΔ “Συμπέθεροι από τα Τίρανα”, συνδυαστικά, θα πληρώσουν 5 ευρώ.
Σήμερα το μεσημέρι στη σκηνή του Πνευματικού κέντρου, μπροστά από τα σκηνικά, οι συντελεστές της παράστασης παραχώρησαν συνέντευξη τύπου στα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Στο Ημεροδρόμιο ο Κώστας Χαλκιάς έγραψε για το έργο:
Το έργο του Αντώνη Κατσά είναι ένα συγγραφικό διαμάντι, που καταπιάνεται με μια από τις πιο σημαντικές σελίδες της ιστορίας αυτού του τόπου: Μακρόνησος.
Στην έκδοση του βιβλίου, διαβάζουμε:
«Στο κολαστήριο της Μακρονήσου ο άνθρωπος έδειξε την πιο σκοτεινή και την πιο φωτεινή πλευρά του. Οι βασανιστές έγιναν λυκάνθρωποι. Οι κομμουνιστές και όλοι οι αγωνιστές που «επισκέφτηκαν» το νησί και δε λύγισαν έγραψαν πλευρές της ανθρώπινης Ιστορίας με το αίμα τους.
To θεατρικό έργο Στο Σύρμα είναι βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα και καταστάσεις. Κάποιες σκηνές είναι αποτέλεσμα έμπνευσης ή διασκευής περιγραφών που συνάντησε ο συγγραφέας, μελετώντας βιβλία ανθρώπων οι οποίοι την περίοδο 1947-1950 «φιλοξενήθηκαν προς αναμόρφωσιν» στη Μακρόνησο και κατέθεσαν τη δική τους μαρτυρία».
Κώστας Χαλκιάς: Ο Κατσάς ταράσσει τον σκηνικό «εφησυχασμό» μας
Στις 28 Φλεβάρη στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας θα γίνει η πρεμιέρα του θεατρικού έργου του Αντώνη Κατσά «Στο Σύρμα…», σε σκηνοθεσία δική μου. Πρόκειται για μια παραγωγή της «Θεατρικής Διαδρομής» που δρα επί 26 χρόνια και παρεμβαίνει τολμηρά στα θεατρική πράγματα της πόλης.
Πριν ακόμη το θεατρικό έργο «Στο Σύρμα…» του Αντώνη Κατσά πάρει την τελική του μορφή, μου εμπιστεύτηκε την ανάγνωσή του. Η θετικότατη έκπληξή μου ήταν μεγάλη. Με την 50χρονη πείρα μου ως ηθοποιός και σκηνοθέτης αντιλήφθηκα ότι πρόκειται για ένα εγχείρημα με τεράστιο κοινωνικό – πολιτικό και θεατρικό ενδιαφέρον. Διαισθανόμενος την τελική σκηνική μορφή του, συν το γεγονός ότι ουδέποτε είχε επιχειρηθεί μια θεατρική παράσταση πανελλαδικά με περιεχόμενο το διαβόητο βασανιστήριο του «σύρματος» της Μακρονήσου, του πρότεινα την σκηνοθεσία. Κι έτσι άρχισε η περιπέτεια της θεατρικής συνεργασίας μας.
Όσο αφορά τη περίπτωση του Αντώνη Κατσά, ήταν αδύνατο να μην τολμήσει να φέρει σε πέρας το εγχείρημα του, να γράψει το πρώτο του θεατρικό έργο αντλώντας το θέμα του, από την συγκλονιστική «αθέατη» σύγχρονη ιστορία της πατρίδας, έτσι όπως την αγάπησαν οι ‘Ελληνες Επαναστάτες του επικού ταξικού αγώνα της δεκαετίας του 1940. Ο πρωτοφανής ξεσηκωμός του λαού με επικεφαλής τους κομμουνιστές κι άλλες πατριωτικές δυνάμεις αφού έδιωξαν τον βάρβαρο Γερμανό κατακτητή, συνέχισαν τον αυτονόητο αγώνα για το δίκαιο της ισότητας, του ψωμιού, της προκοπής και της ελευθερίας της πατρίδας. Αποδείχθηκε ότι ο αγώνα ήταν άνισος. Πρώην συνεργάτες του κατακτητή, κι οι ξενόδουλοι εχθροί του ηρωϊκού ταξικού αγώνα, έδωσαν την ευκαιρία σε νέους κατακτητές να χτυπήσουν τη παγκόσμια ταξική πάλη στο πρόσωπο του Επαναστατημένου Λαού. Η Επανάσταση ηττήθηκε, τολμώ να πω, ηρωϊκά. Μια ήττα που μετατράπηκε σε μια αποτρόπαιη σφαγή των ηττημένων κι έγραψε τη μελανότερη σελίδα της σύγχρονης ιστορίας μας.
Το θεατρικό έργο « Στο Σύρμα..» του Α.Κ. είναι μια σημαντική προσπάθεια ελεγειακής θεατρικής – σκηνικής πράξης τιμής των τελευταίων σελίδων της ήττας της Επανάστασης. Ο Α.Κ. καταφέρνει να κωδικοποιήσει σκηνικά το βασικό περιεχόμενο της βάρβαρης μεθοδολογίας της ηγεσίας των βασανιστών για την απόσπαση δηλώσεων μετανοίας, με κύριο στόχο την συντριβή της αξιοπρέπειας τους και την ολοκληρωτική ήττα της Επανάστασης, κάτι που δεν κατάφεραν κι ούτε θα καταφέρουν ποτέ. Ο Α.Κ. γνωρίζει πολύ καλά ότι αυτή η θεατρική του κατάθεση, είναι το ελάχιστο που θα μπορούσε να προσφέρει στην καταγεγραμμένη Επαναστατική κουλτούρα μας και στο αναγκαίο ξανακοίταγμα αυτής της σελίδας της σύγχρονης ιστορίας της πατρίδας μας. Εξαντλώντας και την παραμικρή σκηνική γνώση του συνθέτει σκηνικά, χώρους, ήρωες και πράξεις ιδεολογικής αυτοθυσίας, προκαλώντας τον κάθε επίδοξο σκηνοθέτη να θέσει το δάκτυλό του «επί τον τύπον των ήλων» της ηρωϊκής Ελληνικής Επανάστασης της δεκαετίας 1940, μιας Επανάστασης από τις σημαντικότερες 20ου αιώνα.
Ζώντας έντονα ως σκηνοθέτης τη σκηνική διαδικασία πραγματοποίησης της παράστασης, διαπίστωνα από στιγμή σε στιγμή, ότι πέρναγα από την ιστορική «υπερμυθολογία», στην ιστορική – αδυσώπητη «υπερπραγματικότητα» των όσων συνέβησαν στην κόλαση του αμερικάνικου Νταχάου στην Ελλάδα, όπως ονομάσθηκε διεθνώς η Μακρόνησος. Εντοπίζοντας έναν ντοκουμενταρισμένο χείμαρο χιλιάδων σελίδων στο διαδίκτυο, στα ράφια εκδοτικών οίκων, δημόσιων και ιδιωτικών βιβλιοθηκών, αλλά και στο καταχωνιασμένο απρόσιτο αρχείο του ελληνικού πενταγώνου, διαπίστωσα την ύπαρξη μιας τεράστιας εγκυκλοπαίδειας που αφορά αυτήν την σημαντική ματωμένη πτυχή της ελληνικής επαναστατικής κουλτούρας του 20ου αιώνα. Αυτή την κουλτούρα που λυσσασμένα οι ξενόδουλοι «νικητές» εδώ και δεκαετίες προσπαθούν, μάταια να θάψουν.
Ο Αντώνης Κατσάς
Απ αυτήν την επαναστατική κουλτούρα ο Αντώνης Κατσάς μετά από 25 χρόνια ενεργούς θεατρικής δράσης, ως πρόεδρος της «Θεατρικής Διαδρομής», αντλεί και τολμάει να εκφράσει σκηνικά, την ιδεολογική βιωματική και οικογενειακή προσωπική εμπειρία του, με το πρώτο θεατρικό έργο του, « Στο Σύρμα…» και κυριολεκτικά να ταράξει τον σκηνικό «εφησυχασμό» μας, γεγονός που που με ανάγκασε να ανατρέξω και στις δικές μου ιδεολογικές καταβολές και σκηνικές δράσεις. Ο Α.Κ. διαπιστώνοντας στη διάρκεια της συνεργασίας μας, ότι στη θεατρική διαλεκτική δεν υπάρχουν αδιέξοδα, με πάθος προσπαθεί επί δυο χρόνια, μαζί και με τις 5μηνες πρόβες προετοιμασίας της παράστασης, να τιθασεύσει και να κωδικοποιήσει δραματουργικά την πληθωρική του ματιά στα σκηνικά όρια που καθορίζει η τέχνη του θεάτρου.
Η συνολική σκηνική πρόταση-πρόκληση του «Σύρματος…» είναι μεγάλη, αλλά δεν θα αναλάμβανα την σκηνοθεσία του, αν δεν μου έδινε την δυνατότητα να χρησιμοποιήσω τους πιο αυστηρούς σκηνικούς κανόνες. Η καθημερινή μας αποζημίωση, σ όλη την διάρκεια προετοιμασίας της παράστασης, το δέος, καθώς μπροστά στα μάτια μας, ξετυλίγεται το επαναστατικό όραμα των 350 νεκρών πού δολοφονήθηκαν προμελετημένα στη «νύχτα των πολυβόλων», όλων που βασανίστηκαν με απίστευτες μεθόδους σωματικά και ψυχικά, των 100.000 ηρώων του λαού μας που έζησαν τη φρίκη της Μακρονήσου.
