ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ "ΔΙΑΠΛΑΣΗ" ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗ ΝΟΣΟ
Η Παγκόσμια Ημέρα για τη νόσο Πάρκινσον καθιερώθηκε το 1997 με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για τη Νόσο Πάρκινσον (EPDA), η οποία εκπροσωπεί τους ασθενείς, τους φροντιστές και τους γιατρούς τους σε όλη τη γηραιά ήπειρο, και την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 11 Απριλίου, ημερομηνία γέννησης του Άγγλου Τζέιμς Πάρκινσον (1755-1824).
Ο Τζέιμς Πάρκινσον περιέγραψε το 1817 τη συμπτωματολογία της ασθένειας που πλήττει το νευρικό σύστημα του ανθρώπου και τη διατύπωσε στην έκθεσή του με τίτλο «An Essay on the Shaking Palsy».
Τον ίδιο χρόνο (1997) δόθηκε στη δημοσιότητα η «Χάρτα της EPDA» με σκοπό να ενημερώσει τους πάσχοντες από την ασθένεια για τα δικαιώματά τους, αλλά και να ευαισθητοποιήσει το παγκόσμιο κοινό.
Η νόσος του Parkinson είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη, εκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκέφαλος). Στα πλαίσια αυτής της εκφυλιστικής διεργασίας, κάποια από τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου, που είναι υπεύθυνα κυρίως για τον προγραμματισμό και την αρμονία της κίνησης, χάνουν στην πορεία της ενήλικης ζωής προοδευτικά τη λειτουργικότητα τους. Η “απώλεια” αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή έκπτωση της κινητικότητας του ατόμου.
Η συγκεκριμένη νόσος εμφανίζεται στην πλειοψηφία των ασθενών μετά το 60 έτος ηλικίας. Σύμφωνα με πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες περίπου το 1% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 60 ετών, παρουσιάζει συμπτώματα της ασθένειας αυτής. Σπανιότερα, η πρώτη εκδήλωση της μπορεί να εμφανιστεί πριν το 50 έτος ηλικίας, και αφορά περίπου το 10-15% των περιπτώσεων.
Πώς εμφανίζονται τα συμπτώματα της νόσου;
Ο προγραμματισμός και η αρμονία στην εκτέλεση μίας κίνησης ελέγχονται από ένα πολύπλοκο σύστημα δομών στον εγκέφαλο (βασικά γάγγλια – φλοιός). Η ουσία που κατέχει κύριο ρόλο στην επικοινωνία των δομών αυτών είναι η ντοπαμίνη. Η ουσία αυτή παράγεται από εξειδικευμένα νευρικά κύτταρα μιας περιοχής στη βάση του εγκεφάλου (στέλεχος), που καλείται μέλαινα ουσία. Στην πορεία των ετών και κάτω από την επίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων ενδέχεται να εκφυλιστεί η λειτουργία των εν λόγω κυττάρων, έτσι ώστε μειώνονται τα επίπεδα παραγωγής της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.
Τα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης, όπως και η διαταραχή της σύνδεσης μεταξύ των ανωτέρω δομών οδηγεί στην έκπτωση της αρμονίας της κίνησης. Στο χρονικό αυτό σημείο εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα της νόσου.
Τι προκαλεί τη νόσο;
Τα αίτια της νόσου παραμένουν μέχρι και σήμερα το “μαύρο κουτί” της νευρολογίας. Επί του παρόντος γίνονται συστηματικές έρευνες παγκοσμίως για την ανακάλυψη της αιτίας όπως επίσης και για την πιθανή συσχέτισή της νόσου με περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες.
Ποια τα συμπτώματα της νόσου;
Τα συμπτώματα της νόσου χωρίζονται σε αυτά που αφορούν την κίνηση (κινητικά) και σε αυτά που αφορούν άλλες εγκεφαλικές λειτουργίες (μη κινητικά).
Τα κινητικά συμπτώματα είναι ο τρόμος, συνήθως των χεριών και σπανιότερα των ποδιών ή/ και του κεφαλιού/ σαγονιού, η βραδύτητα στις κινήσεις, ο επηρεασμός της λεπτής κινητικότητας (π.χ. Κατά το κούμπωμα του πουκάμισου), η αλλοίωση της βάδισης με κάμψη του κορμού προς τα εμπρός, η δυσκαμψία των μυών, και η αστάθεια λόγω διαταραχής της ισσοροπίας, που μπορεί να προκαλέσει συχνές πτώσεις.
Τα μη κινητικά συμπτώματα περιλαμβάνουν την κατάθλιψη, τα ψυχωσικά επεισόδια με εμφάνιση οπτικών ή ακουστικών ψευδαισθήσεων, τις διαταραχές του ύπνου, τη δυσκοιλιότητα, την εύκολη κόπωση και τις διαταραχές της όσφρησης ή εκκένωσης του στομάχου, που αποτελούν και τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου.
Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;
Η διάγνωση της νόσου γίνεται βασιζόμενη στα χαρακτηριστικά ενοχλήματα του ασθενούς και στα ευρήματα της κλινικής εξέτασης. Ένας κλινικός νευρολόγος θα διαπιστώσει εαν έχετε τη νόσο, από τα συμπτώματα που θα του αναφέρετε και από την κλινική εξέταση που θα ακολουθήσει. Δεν υπάρχει καμία απεικονιστική εξέταση (μαγνητική ή αξονική τομογραφία) που να επιβεβαιώνει ή να αποκλείει τη νόσο.
Είναι η νόσος του Parkinson κληρονομική;
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η νόσος δε θεωρείται κληρονομική. Ωστόσο στην περίπτωση του νεανικού Parkinson (ηλικία εμφάνισης < 50 έτη) έχουν ανακαλυφθεί παθολογικά γονίδια που μπορεί να οδηγήσουν στην πρώτη εκδήλωση της νόσου.
Υπάρχει θεραπεία της νόσου του Parkinson;
Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής αιτιολογική θεραπεία της νόσου. Υπάρχουν ωστόσο αρκετά φάρμακα που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, επιφέροντας προσωρινή ανακούφιση απο τα συμπτώματα.
Η φαρμακευτική θεραπεία στηρίζεται στην αναπλήρωση των επιπέδων ντοπαμίνης στον εγκέφαλο με τη λήψη χαπιών. Εξίσου σημαντική είναι η υποστήριξη της κινητικότητας με φυσιοθεραπείες. Σε περιπτώσεις ανθεκτικές στη θεραπεία υπάρχει επίσης η δυνατότητα χειρουργικής διέγερσης συγκεκριμένων κινητικών περιοχών του εγκεφάλου με τη χρήση ειδικού βηματοδότη (εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση).
Έχω νόσο του Parkinson τι μπορώ να κάνω;
Να συνεχίσετε τις αγαπημένες σας δραστηριότητες, να αθλείστε ακολουθώντας το πρόγραμμα που σας συμβουλεύει ο φυσιοθεραπευτής σας και να φροντίζετε για την λήψη των φαρμάκων σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού σας.
Η νόσος του Parkinson θα είναι πάντα μέρος της ζωής σας, προσαρμοστείτε.
Να μένετε ενήμεροι για τις εξελίξεις, να έρθετε σε επαφή με μια ομάδα υποστήριξης στην περιοχή σας, δεν είστε μόνος.
Το "μετέωρο σας βήμα" έχει πολλούς συνοδοιπόρους…
Το κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας ΔΙΑΠΛΑΣΗ στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού που εκδίδει, έχει ένα μεγάλο επιστημονικό αφιέρωμα στη νόσο πάρκινσον από τους συνεργάτες της και πρέπει να επισημανθεί ότι η ΔΙΑΠΛΑΣΗ μπορεί και συνδυάζει την διάγνωση, θεραπεία, περίθαλψη και την παρακολούθηση των ατόμων που πάσχουν και των εξωτερικών ασθενών στον ίδιο χώρο, κάτι που σημαίνει μηδενικές μετακινήσεις και επιπλέον έξοδα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΠΛΑΣΗΣ
http://www.diaplasis.eu/diaplasi_kai_ygeia_martios_2018/
