ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΘΕΑΤΡΟΥ
"Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας."
Κάρολος Κουν, 1908-1987
Μια από τις πιο παράξενες επετείους περνά σήμερα το παγκόσμιο θέατρο, μια μέρα που σχεδόν πουθενά στον κόσμο δεν παίζονται θεατρικές παραστάσεις. 'Ομως, το θέατρο υπήρχε και θα συνεχίσει να υπάρχει, όσο υπάρχουν άνθρωποι.
Ο Μάκβεθ, η πρόταση της λέσχης για σήμερα, είναι μια αριστουργηματική διασκευή του κλασικού σαιξπηρικού έργου, το οποίο ο τεράστιος Όρσον Γουέλς, απεικονίζει με εξπρεσιονιστικό φωτισμό σαν ιστορία τρόμου, δημιουργώντας μια αντίστοιχα επιβλητική ατμόσφαιρα και κλέβοντας την παράσταση μπροστά και πίσω από την κάμερα.
Ο στρατηγός Μάκβεθ μαθαίνει από τρεις μάγισσες μια προφητεία η οποία τον θέλει να στέφεται βασιλιάς και, θολωμένος από την ανυπομονησία, καταστρώνει σχέδιο για να δολοφονήσει το μονάρχη της Σκοτίας.
O Orson Welles εκτός από ένας τεράστιος σκηνοθέτης που σημάδεψε την ιστορία του κινηματογράφου είναι επίσης ένας μεγάλος ηθοποιός και ο μεγαλύτερος σαιξπηρικός ερμηνευτής (μαζί με τον Λόρενς Ολίβιε), που πέρασε από την οθόνη.
Aφού έκανε πρόβες επί τέσσερις μήνες με τους ηθοποιούς και διαθέτοντας χαμηλό προϋπολογισμό, προχώρησε στη δημιουργία της ταινίας, χρησιμοποιώντας ένα φτωχό ντεκόρ από χαρτόνι και βαμμένο γύψο, το οποίο φώτισε επίτηδες με έντονο κιαροσκούρο φωτισμό, που θυμίζει τη χρυσή εποχή του γερμανικού εξπρεσιονισμού και δημιουργεί μία υποβλητική ατμόσφαιρα.
Από καθαρά δραματουργική άποψη, συμπύκνωσε υπερβολικά τη δράση του έργου, με αποτέλεσμα να χάσει ένα μέρος από την πολυπλοκότητα του και τοποθέτησε τη διαμάχη μέσα στον αντικρουόμενων κόσμο ενός πανάρχαιου παγανισμού κι ενός ιεραρχημένου χριστιανισμού, όπου ο Μάκβεθ θα προσπαθήσει να βρει τη μοίρα του και να κυριαρχήσει πάνω της. Δεν δίστασε μάλιστα να τροποποιήσει αρκετό από το πρωτότυπο κείμενο.
Οι κριτικοί της εποχής είδαν με σκεπτικισμό την ταινία, προτιμώντας σαφώς τον ακαδημαϊσμό του Λόρενς Ολίβιε στον Άμλετ και μόνο ο κορυφαίος Γάλλος κριτικός Αντρέ Μπαζέν την υπερασπίστηκε γράφοντας τα εξής:
"Τούτο το χαρτονένιο ντεκόρ, αυτοί οι βάρβαροι Σκοτσέζοι με τις προβιές τους, αυτοί οι παράξενοι υγροί χώροι που σκεπάζονται από ομίχλη και δεν αφήνουν να δούμε τον ουρανό, συγκροτούν ένα προϊστορικό σύμπαν, όχι των προγόνων μας Γαλατών ή Κελτών, αλλά μία προϊστορία της συνείδησης τη στιγμή της γέννησής του χρόνου και του αμαρτήματος, όταν η γη και ουρανός, το νερό και η φωτιά, το καλό και το κακό, δεν ήταν ακόμα απόλυτα διαχωρισμένα".
ΜΑΚΒΕΘ
Drama, History, War | K-13 | 1948 | USA | 92΄
σκηνοθεσία: Orson Welles
σενάριο: William Shakespeare
παίζουν: Orson Welles, Jeanette Nolan, Dan O'Herlihy
