Οδηγίες από το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου
Στο στάδιο της άνθισης (στάδια F, F1) βρίσκεται η ελιά ποικιλίας Κορωνέϊκης στις πρώιμες περιοχές του Ηρακλείου, ενώ στο κρόκιασμα των ανθοταξιών, λίγο πριν την άνθιση (στάδιο Ε) βρίσκονται οι μεσοπρώιμες περιοχές. Στις όψιμες περιοχές συνεχίζεται το φούσκωμα των ανθιδίων στις ανθοταξίες (στάδιο D).
Παράλληλα, στο δίκτυο παγίδευσης μεσοπρώιμων περιοχών οι συλλήψεις ακμαίων της ανθόβιας γενιάς καταγράφονται αυξημένες. Οι προνύμφες του πυρηνοτρήτη αυτής της γενιάς τρέφονται στα άνθη.
Στις μεσοπρώιμες περιοχές, σε ελαιώνες με μέτρια ή μικρή ανθοφορία συστήνεται επέμβαση με εκλεκτικά εγκεκριμένα σκευάσματα κατά την έναρξη της άνθισης.
Ελαιώνες με ανθοφορία ικανοποιητική δεν χρειάζονται προστασία στην ανθόβια γενιά αφού στην ελιά ένα μικρό ποσοστό, μόλις 5% των ανθέων εξασφαλίζουν μια καλή καρποφορία.
Στη βιολογική γεωργία ο πυρηνοτρήτης αντιμετωπίζεται κατά κανόνα στην ανθόβια γενιά. Στόχος είναι η μείωση του πληθυσμού στην ανθόβια γενιά διότι οι προνύμφες της επόμενης, της καρπόβιας, περιπλανώνται ελάχιστα και αφού εισέλθουν στους νεαρούς καρπούς αντιμετωπίζονται δύσκολα με βιολογικά σκευάσματα. Ανεξαρτήτως μεγέθους ανθοφορίας στους ελαιώνες βιολογικής καλλιέργειας συστήνεται αντιμετώπιση με σκευάσματα του βακίλου της Θουριγγίας (Bacillus thuringiensis) όταν έχουν ανοίξει 5-25% των ανθέων.
Κατά την περίοδο της άνθισης προτείνεται χρήση σκευασμάτων του βακίλου ή άλλου εκλεκτικού εγκεκριμένου σκευάσματος για την προστασία των ωφέλιμων εντόμων (επικονιαστές, παράσιτα, αρπακτικά).
Λόγω αστάθειας παρακολουθείτε την πρόγνωση των καιρικών συνθηκών πριν την εφαρμογή.
Με την συνεργασία της ΔΑΟΚ Χανίων λαμβάνονται δεδομένα παγίδευσης και βλαστικών σταδίων της ελιάς για την Π.Ε. Χανίων.
Βαμβακάδα
Έντομο μυζητικό που προσβάλλει τους νέους βλαστούς και τα άνθη. Αναπτύσσει αποικίες που καλύπτονται από λευκές βαμβακώδεις εκκρίσεις με κολλώδες μελίτωμα πάνω στις ανθοταξίες παρεμποδίζοντας έτσι τη γονιμοποίηση.
Παρατηρούνται αυξημένες προσβολές στη νέα βλάστηση. Οι ήπιες κλιματολογικές συνθήκες φθινοπώρου και χειμώνα ευνόησαν μεγάλους πληθυσμούς από όπου προέρχονται τα ενήλικα που ωοτοκούν στην νέα βλάστηση μέχρι τέλη Μαΐου. Σταδιακά η άνοδος της θερμοκρασίας και η επικράτηση ξηροθερμικών συνθηκών αναστέλλουν τη δράση της και οι προσβολές υποχωρούν. Συνήθως δεν επηρεάζει την παραγωγή.
Συστήνεται αντιμετώπιση μόνο σε ελαιώνες με μικρή ανθοφορία και έντονη προσβολή (ποσοστό προσβεβλημένων ανθοταξιών μεγαλύτερο από 30%) κατά προτίμηση με παραφινικό λάδι. Επεμβάσεις για άλλα έντομα με την προσθήκη παραφινικού λαδιού καταπολεμούν και την ψύλλα.
Μαργαρόνια
Οι προνύμφες της ανοιξιάτικης γενιάς καταστρέφουν με φαγώματα την τρυφερή νέα βλάστηση. Προσβάλλουν τα νέα φύλλα και τις κορυφές των βλαστών προκαλώντας ανεπιθύμητους πλάγιους βλαστούς. Σημαντική προσβολή είναι η καταστροφή των εμβολίων.
Τα νεαρά δέντρα σε φυτώρια και σε νεοσύστατους ελαιώνες όπως και τα δέντρα που έχουν δεχτεί αυστηρά ανανεωτικά κλαδέματα θα πρέπει να ελέγχονται για προσβολές και να προστατεύονται.
Ακάρεα
Προσβάλλουν τη νέα βλάστηση, φύλλα και άνθη. Σοβαρές προσβολές προκαλούν φυλλόπτωση, ανθόπτωση ή αργότερα καρπόπτωση και εξασθένιση των δέντρων. Στα νεαρά δέντρα η φυλλόπτωση επηρεάζει την ανάπτυξη και την διαμόρφωσή τους.
Συμπτώματα της προσβολής στα φύλλα είναι οι χλωρώσεις, κιτρίνισμα στην πάνω επιφάνεια και ανάγλυφες κηλίδες στην κάτω επιφάνεια που σταδιακά αποκτούν έντονα καστανό χρώμα.
Συστήνεται προστασία στα νεαρά δέντρα (νέες φυτεύσεις, φυτώρια ) και στα αυστηρά κλαδεμένα δέντρα. Κατάλληλος χρόνος εφαρμογής είναι όταν η νέα βλάστηση έχει μήκος 6-8 εκ. δηλαδή 3 – 4 ζεύγη νέων φύλλων.
Προτείνεται η χρησιμοποίηση παραφινικών λαδιών που καταπολεμούν παράλληλα αυτή την εποχή τα νεαρά προνυμφικά στάδια των κοκκοειδών ((πολλίνια, παρλατόρια, ασπιδιωτό) και της ψύλλας (βαμβακάδα).
Γλοιοσπόριο
Η ασθένεια δημιούργησε αρκετά προβλήματα σε πολλές περιοχές, παρουσιάζοντας μία αυξητική πορεία τα τελευταία έτη. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες αποδείχθηκε ότι ο μύκητας δεν προσβάλλει μόνο τους ώριμους καρπούς το φθινόπωρο αλλά προκαλεί επίσης λανθάνουσα προσβολή σε νεαρά καρπίδια που προέρχεται από μολύνσεις στο στάδιο της ανθοφορίας.
Η ασθένεια προκαλεί νεκρώσεις σε ορισμένα άνθη, αλλά το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι ο μύκητας μεταφέρεται από τα άνθη στους καρπούς όπου παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση μέχρι την ωρίμανση. Τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκαν ζημιές οι οποίες δεν περιορίστηκαν μόνο στους ώριμους καρπούς αλλά και σε άγουρους, πράσινους καρπούς καθώς και σε φύλλα και κλαδίσκους.
Καταπολέμηση:
Παλιότερα οι ψεκασμοί για το γλοιοσπόριο ξεκινούσαν το φθινόπωρο από την έναρξη της ωρίμανσης των καρπών και μετά. Μετά τα νεότερα όμως δεδομένα που αποδεικνύουν ότι οι προσβολές αρχίζουν από τα στάδιο της ανθοφορίας, οι ψεκασμοί σε όσες περιοχές υπήρχε έντονο πρόβλημα τα περασμένα έτη συστήνεται να ξεκινήσουν λίγο πριν την άνθηση.
Η ταυτόχρονη χρήση στρομπιλουρινών (πυρακλοστρόμπιν, κ.α.) και χαλκούχων (οξυχλωριούχος χαλκός, υποξείδιο του χαλκού, κ.α.) φαίνεται να δρα ευεργετικά, αλλά απαιτούνται ακόμη περαιτέρω έρευνες και αξιολόγηση όλων των εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων για την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της ασθένειας.
Οι εγκεκριμένες δραστικές ουσίες για την καταπολέμηση της ασθένειας, συμπεριλαμβανομένων και των πιο πρόσφατων σκευασμάτων με δραστική ουσία Βάκιλλος Αμυλολικουεφάσιενς, καθώς και σκεύασματος που είναι μίγμα τριών δραστικών ουσιών: Γερανιόλη-Ευγενόλη-Θυμόλη).
Συνιστώμενα καλλιεργητικά μέτρα
Στις περιοχές όπου ενδημεί η ασθένεια και όπου έχουμε πολλές βροχοπτώσεις και υψηλή σχετική υγρασία, συνίσταται η εφαρμογή των παρακάτω μέτρων:
– Αφαίρεση και κάψιμο μολυσμένων κλαδίσκων, νεκρωμένων φύλλων και μουμιοποιημένων καρπών.
– Βαθύ παράχωμα των πεσμένων στο έδαφος μουμιοποιημένων καρπών και νεκρών φύλλων.
– Καλό κλάδεμα και ζιζανιοκτονία συμβάλουν σημαντικά στη μείωση της υγρασίας στο εσωτερικό της κόμης των δέντρων και στη βελτίωση του αερισμού.
