Του Κώστα Γεωργακίλα, Δημοτικού Συμβούλου Καλαμάτας, πρ. προέδρου Σωματείου Ορυχείων - Σταθμών (ΣΟΣ) ΔΕΗ Μεγαλόπολης, πρ. μέλους του Δ.Σ. της ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ
Όπως είναι γνωστό, ο λιγνίτης είναι ορυκτό, με κύριο στοιχείο τον άνθρακα που χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ελλάδα είναι πέμπτος παραγωγός λιγνίτη στον κόσμο και δεύτερος στην Ευρώπη με πρώτη τη Γερμανία.
Υπενθυμίζουμε ότι με νομοθετική κατοχύρωση από το 1959, η ΔΕΗ είναι ο μοναδικός χρήστης των κοιτασμάτων λιγνίτη στη χώρα μας με την υποχρέωση ως Δημόσια επιχείρηση να αναλάβει τον εξηλεκτρισμό της επικράτειας, που εκ του αποτελέσματος ανταποκρίθηκε.
Η δεσπόζουσα αυτή θέση της ΔΕΗ έχει αποτελέσει συχνά αντικείμενο προστριβών σε εθνικά και διεθνή δικαστήρια. Από το 2003 έχει ξεκινήσει από την Κομισιόν μια διαδικασία αποφάσεων κατά της ΔΕΗ που αντιπαρερχόταν με προσφυγές. Όμως στα πλαίσια του νέου ενεργειακού σχεδιασμού της ΕΕ η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού επανήλθε με νέα στοιχεία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον της ΔΕΗ με την κατηγορία για «κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην προμήθεια λιγνίτη και στην ηλεκτρική ενέργεια χονδρικής στις Ελληνικές αγορές». Το Δικαστήριο με απόφασή του στις 15-12-2016 καταδίκασε τη ΔΕΗ σε αναγκαστική παραχώρηση του 40% των κοιτασμάτων λιγνίτη της χώρας σε ιδιώτες διαχειριστές. Επειδή όμως το κόστος κατασκευής και οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί κάνουν ασύμφορη μια επένδυση σε λιγνιτική μονάδα που προσδοκά σε βραχυπρόθεσμα κέρδη, η απόφαση διαμορφώνεται ως εξής: Η ΔΕΗ παραχωρεί «το 40% της λιγνιτικής παραγωγής».
Συνεπώς η υποχρέωση της ΔΕΗ να πωληθούν λιγνιτικές μονάδες προκύπτει από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου υπαγορευμένη από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού και όχι από μνημονιακή υποχρέωση. Θα γινόταν ανεξάρτητα από το αν είμαστε σε πρόγραμμα η όχι. Εξυπηρετούσε όμως, για ευνόητους λόγους, να μας το θέσουν και ως προαπαιτούμενο της τρίτης αξιολόγησης. (Σεβόμενοι την εμπιστοσύνη για την ανάθεση να κάνομε εμείς την εισήγηση στο Δημοτικό Συμβούλιο δεν θα κάνομε σχολιασμούς και θα αρκεστούμε στην καταγραφή των γεγονότων. Για πληρέστερη ενημέρωση, σε ότι αφορά την οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ, τις ανάγκες εκσυγχρονισμού και εξωστρέφειάς της, παραπέμπουμε στην ομιλία του προέδρου και διευθύνοντος Συμβούλου της ΔΕΗ κ. Παναγιωτάκη στο πρόσφατο Συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου).
Μετά από τη μεσολάβηση αυτών των εξελίξεων και την δύσκολη οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ άλλαξαν και οι σχεδιασμοί. Δυσκολεύει η επένδυση για την Πτολεμαΐδα V, παγώνει η συμφωνία για την Μελίτη 2 και ο ΥΠΕΝ με τη Διοίκηση της ΔΕΗ προχώρησαν στις διαπραγματεύσεις για την κατάρτιση της λίστας με τις προς πώληση μονάδες που συμπεριλαμβάνει: - Στη Φλώρινα τη Μελίτη I, και την αδειοδότηση της Μελίτη II – Στο Αμύνταιο 2 μονάδες με τα ορυχεία τους, κατορθώνοντας να είναι εκτός συζήτησης οι Υδροηλεκτρικές Μονάδες. Η ΕΕ δεν δέχτηκε το Αμύνταιο, λόγω κατολίσθησης στα ορυχεία, και για το λόγο ότι στο βιογραφικό των μονάδων έχει καταγραφεί από το 2012 το τέλος λειτουργίας τους λόγω παλαιότητας. Έτσι αναγκαστικά η λίστα συμπληρώθηκε με την III και IV μονάδες της Μεγαλόπολης.
Το Ενεργειακό Κέντρο Μεγαλόπολης σήμερα αποτελούν:
- I και II μονάδες ισχύος 125 MW έκαστη (εκτός λειτουργίας)
- III και IV μονάδες ισχύος 300 MW έκαστη (προς πώληση)
- 1 Μονάδα Φυσικού Αερίου 800 MW
- Και τα λιγνιτωρυχεία με εναπομείναντα κοιτάσματα περίπου 110 εκατομμύρια κυβικά που αρκούν για να λειτουργήσουν η μονάδα III έως το 2025 και η μονάδα IV έως το 2032 με 33.
Δηλαδή το τέλος του λιγνίτη είναι ούτως ή άλλως προ των πυλών. Η μεταλιγνιτική εποχή για τη Μεγαλόπολη έχει αρχίσει και πρέπει από χθες να είχαμε ξεκινήσει το σχεδιασμό για την αντιμετώπισή της.
- Το σύνολο των μονίμων εργαζομένων της ΔΕΗ που εργάζονται στις λιγνιτικές μονάδες και στα ορυχεία είναι 1050 άτομα. Από αυτά στην περιοχή της Μεγαλόπολης διαμένουν περίπου 550 άτομα, στην Τρίπολη περίπου 300 και στην Καλαμάτα (Μεσσηνία) περίπου 200.
Είναι πολύ στενά συνδεδεμένη η ζωή των κατοίκων του Δήμου Μεγαλόπολης με τη ΔΕΗ, η άμεση οικονομική εξάρτηση είναι στο 50%, όταν σε άλλα ενεργειακά κέντρα είναι στο 20 με 25%.
Σύσσωμη η κοινωνία αντιδρά στην αποεπένδυση αυτή και συμμετέχει στις κινητοποιήσεις που οργανώνονται από τη ΓΕΝ.ΟΠ, τα πρωτοβάθμια Σωματεία και το Δήμο. Υπάρχει συντονισμός με τις αντίστοιχες κινητοποιήσεις των φορέων της Φλώρινας με συντονιστή τη ΓΕ.ΝΟΠ ΔΕΗ. Διεκδικούν την ακύρωση της συμφωνίας κορυφώνοντας τον αγώνα όταν θα κατατεθεί για έγκριση στη βουλή.
Η δρομολόγηση της διαδικασίας από ΥΠΕΝ και ΔΕΗ:
Στις 14-12-2017 έφυγε η πρόσκληση του market test προς 40 περίπου «Δυνητικούς επενδυτές» με αίτημα τη γνωμοδότησή τους και τη δήλωση ενδιαφέροντος. Η ολοκλήρωσή του έληξε στις 22- 12-2017 και τα συμπεράσματα θα εκτιμηθούν στο Γιούρογκρουπ στις 22-01-2018. Προφανώς και υπάρχουν περιθώρια επανεξέτασης της πρότασης. Η διαδικασία προετοιμασίας ολοκληρώνεται μέσα στο Μάη ώστε στο τέλος Ιουνίου να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός με προοπτική όλα να έχουν τελειώσει έως την 31-12-2018.
Στην πορεία ολοκλήρωσης αυτής της διαδικασίας αναμένονται εξελίξεις πρώτα από τα συμπεράσματα του market test και στην απόφαση του Δ.Σ της ΔΕΗ που θα κληθούν οι μέτοχοι να αποφασίσουν, δεδομένου ότι η ΔΕΗ είναι ΑΕ και εισηγμένη στο χρηματιστήριο.
Όπως και να έχει η διαδικασία, υπάρχει η ρητή διαβεβαίωση ότι στη συμφωνία θα προβλέπεται η διασφάλιση των εργαζομένων και των αντισταθμιστικών παροχών της ΔΕΗ προς την κοινωνία, όπως: - Απόδοση του ΕΑΠ (λιγνιτόσημο) που η ΔΕΗ αποδίδει σε ετήσια βάση 2-3 εκ. ευρώ στην Περιφέρεια και στους γειτονικούς Δήμους, ο Δήμος Μεγαλόπολης παίρνει περίπου 1 εκατομμύριο.
- Τηλεθέρμανση, είναι συνδεδεμένα σήμερα 950 σπίτια με άριστες συνθήκες θέρμανσης, είναι σε διαδικασία σύνδεσης με πρόγραμμα του Δήμου ακόμη 250 σπίτια και με απόφαση του ΥΠΟΙΚ θα χορηγηθεί κονδύλι 6-7 εκ. ευρώ για να ολοκληρωθεί η σύνδεση όλης της πόλης. Αυτά πρέπει να κατοχυρωθούν με όποια ιδιοκτησία και να λειτουργήσουν οι μονάδες.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ:
Πρέπει να εκφράσουμε έμπρακτα την αλληλεγγύη μας στο Δήμο Μεγαλόπολης και επειδή εργάζονται και δημότες μας, να εξουσιοδοτήσουμε, με απόφαση του Δημοτικού μας Συμβουλίου, μία 3μελή επιτροπή που θα παρακολουθεί, θα συμπαρίσταται και θα ενημερώνει το Δημοτικό μας Συμβούλιο για την εξέλιξη της απόφασης.
* Εισήγηση στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας της 21ης Δεκεμβρίου 2017. Η εισήγηση έγινε αποδεκτή με μεγάλη πλειοψηφία από το Δημοτικό Συμβούλιο. Ορίστηκε 3μελής ομάδα που θα παρακολουθεί το θέμα και θα ενημερώνει το Δημοτικό Συμβούλιο.
