Ο Άκοβος
"Σε βουνοπλαγιά που αρχίζει από τους πρόποδες του Αϊ-Λια και τελειώνει στη χόκεμα και στον κάμπο της Παναγιάς ήταν και είναι σκαρφαλωμένος ο Άκοβος. Είναι χωρισμένος σε δύο συνοικίες. Το Μαχαλά ανατολικά και το Χωριό δυτικά. Ανάμεσα, βράχια τις χωρίζουν. Υπάρχει όμως και τρίτη συνοικία, τα Γούπατα, πέντε χιλιόμετρα μακριά. Επομένως ο Άκοβος αποτελείται από τρεις συνοικίες. τα σπίτια του, πάνω από διακόσια, χτισμένα αμφιθεατρικά και σκόρπια, ανάμεσα σε δέντρα οπωροφόρα και μη, που τα σκέπαζαν με τα κλαριά και τα στόλιζαν με τα φύλλα τους."
Απόσπασμα από το βιβλίο του Παναγιώτη Σπανού "Αναμνήσεις από τα τελευταία εκατό χρόνια του Ακόβου."
Το χωριό Άκοβος βρίσκεται στο νομό Αρκαδίας, ανήκει στο δημοτικό διαμέρισμά του δήμου Μεγαλοπόλεως με έδρα τη Μεγαλόπολη, της επαρχίας Μεγαλοπόλεως. Απέχει από Μεγαλόπολη 32 χλμ., από Καλαμάτα 28, από Τρίπολη 66 και από Αθήνα 230 χλμ.
Βρίσκεται στις αρχές του Ταΰγετου σε υψόμετρο 825 μ.
Κάτοικοι 271 (απογραφή 2001).
Η ονομασία Άκοβος ανάγεται στην εποχή της Ενετοκρατίας (1685 - 1715) ή και παλαιότερα και προήλθε από το Λατινικό aqua(νερό) , λόγω των πολλών πηγών που υπήρχαν στην περιοχή.
ΜΑΧΗ ΔΡΑΜΠΑΛΑΣ
Β.Δ. του χωριού και σε απόσταση 4 χλμ. υπάρχει το ιστορικό ύψωμα της Δραμπάλας όπου στις 5-7 Ιουνίου 1825 διεξήχθη η ομώνυμη μάχη μεταξύ των στρατευμάτων του Ιμπραήμ και των παλικαριών του Θ. Κολοκοτρώνη. Η μάχη αυτή έχει καθιερωθεί με Προεδρικό Διάταγμα ως τοπική Εθνική Εορτή και γίνονται κάθε χρόνο εκδηλώσεις μνήμης με στρατιωτικές τιμές την ημέρα της Πεντηκοστής.
Ο επισκέπτης μπορεί να μεταβεί στον τόπο της θυσίας ακολουθώντας την διαδρομή προς τη Μεγαλόπολη και σε απόσταση 3 χλμ. υπάρχει σχετική πληροφοριακή πινακίδα (ΠΡΟΣ ΔΡΑΜΠΑΛΑ).
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Το 2009 με ενέργειες και πρωτοβουλία του συλλόγου στήθηκε στο ηρώο που βρισκόταν στην κορυφή ένα μεγαλοπρεπές άγαλμα του Κολοκτρώνη. Το έργο ολοκληρώθηκε με δωρεές συμπατριωτών τόσο στο εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό και αναβαθμισέ σημαντικά τον χώρο.
ΚΛΟΓΚΟΒΑ
Δυτικά του Ακόβου και σε απόσταση 6 χλμ. βρίσκεται η τοποθεσία Κλόγκοβα. Κατά την παράδοση και σε απροσδιόριστο χρόνο στην περιοχή ήκμαζε ομώνυμη πολιτεία. Ακόμα και σήμερα σε πολλά σημεία υπάρχουν μαρτυρίες ύπαρξης της πολιτείας αυτής.
Η ΠΕΤΡΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ
ΟΘεόδωρος Κολοκοτρώνης σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του παντρεύτηκε στον Άκοβο κόρη του Ακοβίτη προεστού Καρούτσου, Αικατερίνη, έκανε περιουσία και έζησε πάνω από 12 χρόνια. Σε κεντρικό μέρος του χωριού βρίσκεται η πέτρα στην οποία σκάλισε ιδιόχειρα ο Θεώδορος Κολοκοτρώνης το Μονόγραμμα του "Θ.Κ + 1821".
Η πέτρα με το μονόγραμα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη "Θ.Κ. 1821" το οποίο κατα τη λαϊκή παράδοση είχε χαράξει ο ίδιως αλλά και η προτομή του εθνικού μας ήρωα η οποία τοποθετήθηκε το 2006, βρίσκονται στο πρόσφατα εξωραϊσμένο προαύλιο της εκκλησίας της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, εκεί που ήταν τα παλιά λημέρια του Κολοκοτρώνη. Η Εκκλησία γιορτάζει στις 6 Αυγούστου. Κοντά στο ιερό της εκκλησίας πριν πολλά χρόνια υπήρχε ένα μεγάλο πουρνάρι (Πουρνάρα) στον ίσκιο του οποίου -σύμφωνα με την παράδοση- συνεδρίαζε ο Κολοκοτρώνης με τα παλικάρια του.
Ο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ ΣΤΟΝ ΑΚΟΒΟ
Από την ιστορία του 1821 του κ. Στασινόπουλου γράφει στο μεγάλο διωγμό των Αγωνιστών το 1769 ότι οι Κολοκοτρωναίοι φύγανε από το Λιμποβίτσι και γυρίσανε στη Άνω Μεσσηνία, απ' όπου είχαν ξεκινήσει με άλλο επώνυμο (Τσεργίνης). Ο Άκοβος τότε συμπεριλαμβανόταν στα χωριά Άνω Μεσσηνίας. Ο μπάρμπας του Κολοκοτρώνη, ο Αναγνώστης, ήταν μόνιμος κάτοικος του Ακόβου και φυσικό είναι εκεί γύρω να έμενε και ο πατέρας του Θεοδωράκη Κωσταντής Κολοκοτρώνης, διότι η περιοχή ήταν πιο ασφαλής και δεν πάταγε εύκολα Τούρκος.
Camera
Και τώρα η ζωή του ίδιου του Κολοκοτρώνη, που θέλουν πάρα πολλοί να τον κάνουν συνπατριώτη τους. Μετά την προδοσία που κάνανε στον πατέρα του στον Πύργο της Καστανίτσας (πύργος Παναγιώταρου) που σκοτώθηκε, η μάνα του πήρε τα παιδιά της και πήγε κοντά στους δικούς της στο χωριό της, την Αλωνίσταινα. Μεγαλώνοντας ο Θεοδωράκης και θέλοντας να ακολουθήσει τα χνάρια του πατέρα του, επέστρεψαν οικογενειακώς στον Άκοβο, κοντά στον μπάρμπα του Αναγνώστη για ασφάλεια και για να συνεχίσουν το Μεγάλο Αγώνα. Οι Ακοβίτες και οι Καπεταναίοι της περιοχής τον διόρισαν αρματολών στην επαρχία Λεονταρίου με χατίρι. Τότε, το 1785 ήταν 15 ετών. Μετά από 5 χρόνια παντρεύτηκε τη μικρότερη κόρη ενός προεστού και προέδρου του Ακόβου, λεγόμενου Καρούτσου. Ο Καρούτσος είχε τρεις κόρες, τη Μαρία που παντρεύτηκε με τον Ακοβίτη Γεώργιο Μεταξά, τη Γεωργίτσα που παντρεύτηκε με τον καπετάν Σταματέλο από τα Τουρκολέκα, και η τρίτη η Αικατερίνη παντρεύτηκε με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και επωμίσθη το βάρος και τις διώξεις του νεαρού τότε Θεοδωράκη μόλις 20 ετών το 1790.
Ο Κολοκοτρώνης έζησε στον Άκοβο σαν απλός Ακοβίτης, με σπίτι και με χωράφια προίκα, δώδεκα χρόνια, πέντε ελεύθερος και επτά παντρεμένος. Έχοντας μέσα του τη φλόγα της Λευτεριάς δεν τον χώραγε πλέον ο Άκοβος και άρχισε τη δράση του.
Με το μεγάλο διωγμό του 1806, ο Κολοκοτρώνης πέρασε στη Ζάκυνθο, κατετάγη στο Άγγλο-Ελληνικό Σώμα με το βαθμό του Λοχαγού, αλλά είχε την ατυχία να χάσει την Ακοβίτισσα γυναίκα του, που ήταν ικανή να του συμπαρασταθεί σε όλη του τη ζωή, διότι είχε τόσο μεγάλη καρδιά που θα χώραγε την πίκρα και τη δόξα του μεγάλου αυτού Ανδρός. Ύστερα από πολλά χρόνια οι Ακοβίτες φέρανε τα οστά της στον Άκοβο.
Όταν σήμανε η καμπάνα της επανάστασης ο Κoλοκοτρώνης πέραε πάλι στην Πελοπόννησο, πήγε στον Άκοβο που ήταν το σπίτι του και οι συγγενείς, οι συμπολεμιστές και οι φίλοι του. Αργότερα σχεδίασε τη μάχη της Δραμπάλας στον Άκοβο το 1825, 5-7 Ιουνίου. Όταν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ φθάσανε στην Πολιανή και βάλανε φωτιά στα σπίτια, ο Κολοκοτρώνης μάζεψε όλους τους Ακοβίτες στην εκκλησία της Αγίας Σωτήρας, λειτουργηθήκανε από τρεις παπάδες που είχε ο Άκοβος, κοινωνήσανε όλοι και έστειλε ανθρώπους να φτιάξουν ταμπούρια στη θέση Δραμπάλα. Αυτός κάθισε δίπλα στην εκκλησία, κάτω από την πουρνάρα του, στην πέτρα που έχει γράψει το όνομα του με τα ίδια του τα χέρια (Θ.Κ.), τους μίλησε και τους έδωσε θάρρος και τους είπε να μην φοβούνται, ο Θεός θα τους βοηθήσει και θα ελευθερωθούν και θα φτιάξουν την εκκλησία μεγαλύτερη και έτσι έγινε το 1917. Οι Ακοβίτες φτιάξανε την εκκλησία μεγαλύτερη, στη μορφή που είναι σήμερα.
Όταν άρχισε η μάχη της Δραμπάλας, ο Κολοκοτρώνης πέρασε απέναντι στα Γιαννοκάμαρα και έδινε οδηγίες. Η μάχη δεν ήταν νικηφόρα, αλλά ο Ιμπραήμ έχασε πάρα πολύ στρατό και του εδόθη το μήνυμα τι εστί Κολοκοτρώνης, που αργότερα έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων. Πενήντα ετών πήρε τον τίτλο του "Γέρου του Μοριά".
Έκτοτε δεν γνωρίζουμε κάθε πότε ο Κολοκοτρώνης επισκεπτόταν τον Άκοβο. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι έξι μήνες πριν το θάνατο του επισκέφθηκε τον Άκοβο , αρχές Αυγούστου του 1842, κάθισε 8 μέρες, είδε τους συγγενείς του, τους φίλους του, τους συμπολεμιστές του, όσοι είχαν απομείνει, εκκλησιάστηκε στη μνήμη της Αγίας Σωτήρας στις 6 Αυγούστου και φεύγοντας ένα χιλιόμετρο έξω από τον Άκοβο, από τη βόρεια πλευρά στο κεντρικό δρόμο που ενώνει τον Άκοβο με το Λεοντάρι, που ήταν το κέντρο της εποχής εκείνης, υπάρχει η βρύση του Λεζονά.
Μπορεί οι Αγωνιστές του 1821 να μην είχαν χορτάσει τον ύπνο όπως λεεί και το ποίημα "εγέρασα μωρέ παιδιά πενήντα χρόνια κλέφτης, τον ύπνο δεν εχόρτασα", να μην είχαν χορτάσει το ψωμί αλλά αυτό που είχαν χορτάσει και γλεντήσει στην κυριολεξία ήταν το νερό. Διοτί ο Άκοβος και τα γύρω χωριά Σαμπάζικα ήταν γεμάτα κρυσταλλοπηγές.
Φτάνοντας ο Κολοκοτρώνης στη βρύση, κατέβηκε από το άλογο του ήπιε νερό, δρόσισε το πρόσωπο του και αγνάντεψε για λίγο τη γύρω περιοχή του Ακόβου. ίσως προνοώντας το θάνατο του θα την έβλεπε για τελευταία φορά. Το βλέμμα του στάθηκε ιδιαίτερα στη Ρουπακόραχη, που μπορεί να έβλεπε και το δέντρο που είχε γεννηθεί, και τη Τραπεζόραχη που έγινε η Μάχη της Δραμπάλας, επάνω στο όρος Αγία Παρασκευή, που υπάρχει και το ομώνυμο εκκλησάκι που χρησιμοποιήθηκε για Νοσοκομείο στη μάχη, κατεστράφη ολοσχερώς από τους Τούρκους και αργότερα χτίστηκε από τους ίδιους τους Κολοκοτρωναίους. Σήμερα έχει αξιοποιηθεί η εκκλησία και ο γύρω χώρος της και έχει στηθεί Μνημείο των Πεσόντων.
Φεύγοντας από τη βρύση του Λεζονά είπε και το περίφημο "Άντε καημένε Λεζονά αρκετά σε γλέντησα. Τώρα ας σε γλεντήσουν και άλλοι". Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια του Κολοκοτρώνη στον Άκοβο και στις 4 Φλεβάρη του 1843 πέθανε.
Φεύγοντας ο μεγάλος αυτός Ήρωας απ΄τη ζωή, στον Άκοβο άφησε κάτι δικό του. Το σπίτι του, που αργότερα έγινε Σχολείο και τώρα είναι Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού, την πουρνάρα και την πέτρα που καθότανε και που σήμερα είναι τοποθετημένη σε βάθρο στην πλατεία της εκκλησία της Αγίας Σωτήρος, στην οποία είχε κάνει μεγάλο τάμα. Τα χωράφια του με το τοπωνύμιο Κοτρωνησαίϊκα και το αλώνι του που βρίσκεται στη σημερινή θέση Περταίϊκα, ανάμεσα στη Δραμπάλα και στα σύνορα του χωριού Κάτω Γιαννέικα με το σημερινό τοπωνύμιο, τα Μεταξαίϊκα αλώνια. Οι Μεταξαίοι είναι πρώτου βαθμού συγγενείς του και φυσικά κληρονόμοι του.
Πιστεύω ότι με τα στοιχεία που παρατάθηκαν στο κείμενο να έχει γίνει κατανοητό σε όλους ότι το σπίτι του Κολοκοτρώνη δεν ήταν στο Λιμποβίτσι αλλά στον Άκοβο. Στο Λιμποβίτσι ήταν το σπίτι του πατέρα του, του μπάρμπα του, του παππού του και του προπάππου του. Το σπίτι του ίδιου του Κολοκοτρώνη, που τιμούν και δοξάζουν όλοι οι Έλληνες, είναι στον Άκοβο.
Τέλος , ο Άκοβος δεν διεκδικεί την καταγωγή των Κολοκοτρωναίων, αλλά τον ίδιο τον Κολοκοτρώνη, Είτε στη Ρουπακόραχη του Ακόβου γεννήθηκε, είτε σε κάποια άλλη ράχη του Μοριά, το βέβαιο είναι ότι στον έζησε, μεγάλωσε, ανδρώθηκε, παντρεύτηκε και από τον Άκοβο ξεκίνησε η κορυφαία μορφή του απελευθερωτικού αγώνα του 1821.
Πληροφορίες
http://akovos.gr/index.html
Video messiniaview
Γιάννης Μουτσούλας
