ΑΣ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΑΚΟΒΙΤΙΚΩΝ …ΑΠΟ ΨΗΛΑ
Στον Δήμο Καλαμάτας, μόλις 4 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, αποκαλύφθηκε ο αρχαιολογικός χώρος των Ακοβιτίκων, κοντά στις εκβολές του ποταμού Άρι, όπου βρίσκεται το Πρωτοελλαδικό Μέγαρο της περιόδου 2.500 με 2.300 π.Χ. περίπου και το Ιερό του Ποσειδώνα, της περιόδου 1.100 με 800 π.Χ. περίπου.
Τα τελευταία χρόνια η ΛΗ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων Καλαμάτας έχουν κάνει αρκετές προσπάθειες ανάδειξης αυτών των σημαντικών ανασκαφών και μεγάλη σπουδή και σημασία δείχνει και τα ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια Μπουγά που βρίσκονται στην περιοχή.
Μαζί με την Αρχαιολόγο Μαίρη Τσουλάκου, δημιούργησαν δυο εκπληκτικά video που σας παρουσιάζουμε με την ελπίδα να γνωρίσουν όλοι οι κάτοικοι της πόλης και στη συνέχεια και οι επισκέπτες της, τους θησαυρούς που έχουμε και οφείλουμε να αναδείξουμε περισσότερο…
Το Ιερό του Ποσειδώνος
To 1968 κατά τη διάρκεια αντιπλημμυρικών έργων στον ποταμό Άρι, ήρθαν στο φως, στη θέση αυτή, κατάλοιπα αρχαίου οικοδομήματος. Δέκα χρόνια νωρίτερα στον ίδιο χώρο είχαν περισυλλεγεί χάλκινα μικροευρήματα, που μαρτυρούσαν την ύπαρξη αρχαιοτήτων. Η ανασκαφή που ακολούθησε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, αποκάλυψε τo βόρειο τμήμα ορθογώνιου οικοδομήματος με κεντρικό αίθριο, που περιβαλλόταν από στοές.
Το κτίριο θα πρέπει να στεγαζόταν με κεραμίδια λακωνικού τύπου, σε πολλά από τα οποία υπήρχαν εγχάρακτα γράμματα Δ και ΔΑ, δηλαδή: ΔΑ[ΜΟΣΙΟΣ], που μαρτυρούν το δημόσιο χαρακτήρα του. Μεταξύ των ευρημάτων υπήρχαν και σιδερένια ομοιώματα εξαρτημάτων λέμβων και πλοιαρίων, σε σχήμα κουπιού ή πηδαλίου πιθανότατα αφιερώματα ναυτικών, ενώ δύο ενεπίγραφα όστρακα αγγείων επιβεβαιώνουν τη χρήση του χώρου ως Ιερού του Ποσειδώνα κατά την Αρχαϊκή (700-480 π.Χ.) και Κλασική εποχή ( 480-323 π.Χ.).
Αφιερωματικό ειδώλιο ιππόκαμπου, μυθικού όντος – συμβόλου του Ποσειδώνα (5ος αι. π.Χ.). Iερό του Ποσειδώνος-Ακοβίτικα .
Η ανασκαφική έρευνα που διενεργήθηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία το 1969 στο πλαίσιο των εργασιών αντιπλημμυρικής προστασίας του ποταμού Άρι, αποκάλυψε τα οικοδομικά λείψανα δύο μεγαρόσχημων κτιρίων της Πρωτοελλαδικής περιόδου (2650-2200 π.Χ.), κατασκευασμένα από ποτάμιους λίθους και πλίνθους. Το καλύτερα σωζόμενο κολοσσιαίο Μέγαρο Α΄ (μήκους 35μ. τουλάχιστον) περιλαμβάνει πρόδομο, κεντρική αίθουσα, επιμήκεις διαδρόμους, πλακόστρωτη δίοδο, αποθηκευτικούς χώρους, αυλή ακόμη και υδαταγωγό.
Η ιδιομορφία του οικοδομήματος αυτού είναι οι επιμήκεις στενόμακροι διάδρομοι κατά μήκος των μακρών πλευρών της κεντρικής αίθουσας, οι οποίοι είτε χρησιμοποιούνταν ως αποθήκες, είτε ως κλιμακοστάσια ανόδου σε δεύτερο όροφο. Το επιβλητικό κτιριακό συγκρότημα συγκέντρωνε πιθανότατα διοικητικές και οικονομικές λειτουργίες και αποτελούσε το κέντρο ενός ανθηρού προϊστορικού οικισμού.
Καταστράφηκε ήδη κατά την αρχαιότητα από πλημμύρα του παρακείμενου ποταμού Αρι. Πρόκειται για ένα από τα λιγοστά Πρωτοελλαδικά κτίρια αυτού του τύπου, στον ελλαδικό και ευρύτερο αιγαιακό χώρο και θα μπορούσε να συγκριθεί με παρόμοια Μέγαρα, που βρέθηκαν στη Λέρνα (Αργολίδα), στην Φυλακωπή (Μήλος), στην Κολώνα (Αίγινα), στη Βασιλική (Κρήτη) και στην Τροία.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΗΣ
1. Τη δεκαετία του 1930, από το Υδραυλικό Ταμείο Παμίσου, έρχεται για πρώτη φορά στο φως μέρος αρχαίου κτίσματος, το οποίο και καταστρέφεται κατά τη εκσκαφή.
2. Το 1957 βρίσκονται επτά χάλκινα αναθηματικά αγαλματίδια ύστερης γεωμετρικής και αρχαϊκής εποχής. Τα ευρήματα αυτά παρακινούν τον Ν. Γιαλούρη να διενεργήσει δοκιμαστική ανασκαφική έρευνα τον επόμενο χρόνο.
3. Το καλοκαίρι του 1967 πραγματοποιούνται νέα αποστραγγιστικά έργα στην περιοχή, κατά την διάρκεια των οποίων οι μηχανικοί εκσκαφείς προσκρούουν σε αρχαίο οικοδόμημα, στο οποίο προξενούν νέα μεγάλη καταστροφή. Τα έργα διακόπτονται άμεσα από τον Προϊστάμενο της Ζ΄ Αρχαιολογικής Περιφέρειας Γεώργιο Παπαθανασόπουλο.
4. Από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων εγκρίνεται πίστωση για την εκτέλεση ανασκαφής την οποία η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων αναθέτει στον Πέτρο Θέμελη. Η ανασκαφή διενεργείται στο διάστημα 22 Ιουλίου με 27 Αυγούστου 1968 και φέρνει στο φως :α) τη Β.Δ. πτέρυγα μεγάλου ορθογωνίου οικοδομήματος (τομέας Ι) και β) σχεδόν πλήρες μεγαρόσχημο οικοδόμημα (τομέας ΙΙ).
5. Η ανασκαφική έρευνα συνεχίζεται από τον Παπαθανασόπουλο και πάλι στο διάστημα 19 Νοεμβρίου έως 11 Δεκεμβρίου 1969 και φέρνει στο φως και άλλα ευρήματα και στους δύο τομείς.
6. Ένα χρόνο αργότερα η Θ.Γ.Καράγιωργα συνεχίζοντας τη σωστική ανασκαφή αποκαλύπτει και άλλο μεγαρόσχημο οικοδόμημα μαζί με άλλα οικοδομικά κατάλοιπα μικρότερης σημασίας.
Συντάκτης: Π. Τσακανίκου, Μ. Τσουλάκου
http://odysseus.culture.gr/h/3/gh352.jsp?obj_id=2543
