Στο Νοσοκομείο Καλαμάτας ή στο Παναρκαδικό Τρίπολης
Τη δρομολόγηση των αναγκαίων βημάτων για τη δημιουργία μίας εξειδικευμένης ιατρικής και μίας οδοντιατρικής μονάδας αποκλειστικά για ΑμεΑ σε τουλάχιστον ένα μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο της Περιφέρειας Πελοποννήσου, όπως το Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας ή το Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης, προτείνει προς το υπουργείο Υγείας ο βουλευτής Μεσσηνίας Περικλής Μαντάς, υπογραμμίζοντας την ιδιαίτερη ευαισθησία που έχει επιδείξει έως σήμερα η κυβέρνηση απέναντι σε ζητήματα συμπερίληψης, προσβασιμότητας των ΑμεΑ και μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων.
Αναγνωρίζοντας τη σκληρή καθημερινότητα που βιώνουν χιλιάδες οικογένειες συμπολιτών μας, οι οποίες έχουν ως μέλη τους άτομα με βαριές νοητικές και αναπτυξιακές αναπηρίες, ο κ. Μαντάς αναδεικνύει μια ηχηρή αδικία που υφίσταται εξαιτίας της αδυναμίας πρόσβασης σε στοιχειώδεις ιατρικές πράξεις για άτομα που λόγω σοβαρών αναπτυξιακών δυσκολιών αδυνατούν να εξυπηρετηθούν σε συνηθισμένα ιατρικά και οδοντιατρικά περιβάλλοντα. Όπως σημειώνει ο βουλευτής, ζητήματα όπως ένας απλός καθαρισμός δοντιών ή η λήψη αίματος αποτελούν ιδιαίτερα δύσκολες διαδικασίες για άτομα χαμηλής λειτουργικότητας στο φάσμα του αυτισμού ή με πολλαπλές αναπηρίες, καθώς οι πράξεις αυτές απαιτούν γενική αναισθησία, ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό και κατάλληλα εξοπλισμένους χώρους που συνήθως δεν είναι διαθέσιμοι.
Ο κ. Μαντάς τονίζει ότι σήμερα, τέτοιου είδους υπηρεσίες παρέχονται σχεδόν αποκλειστικά σε δύο σημεία στην Αττική, με αποτέλεσμα οι οικογένειες από την Περιφέρεια –και ειδικά από την Πελοπόννησο– να αναγκάζονται να ταξιδεύουν εκατοντάδες χιλιόμετρα, να περιμένουν σε λίστες αναμονής που υπερβαίνουν τον έναν χρόνο και να επωμίζονται τεράστιο οικονομικό, ψυχολογικό και διαχειριστικό κόστος, προκειμένου να παρέχουν στα μέλη της οικογένειάς τους αυτό που για τους υπόλοιπους συμπολίτες μας είναι αυτονόητο. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο βουλευτής, «πρόκειται για άτομα με σημαντικές αναπτυξιακές, επικοινωνιακές και αισθητηριακές δυσκολίες, που προσαρμόζονται πολύ δύσκολα σε νέα ή άγνωστα περιβάλλοντα» και τα οποία σήμερα ταλαιπωρούνται σε πολύ μεγάλο βαθμό, λόγω της αδυναμίας της πολιτείας να τους προσφέρει το πλαίσιο φροντίδας που χρειάζονται.
Η πρόταση του βουλευτή βασίζεται στο επιτυχημένο μοντέλο που εφαρμόστηκε κατά την πανδημία, με την καθιέρωση των νοσοκομείων αναφοράς. Αντίστοιχα, προτείνει να δημιουργηθεί τουλάχιστον μία εξειδικευμένη ιατρική μονάδα και μία οδοντιατρική μονάδα για ΑμεΑ στην Πελοπόννησο, οι οποίες να είναι πλήρως εξοπλισμένες και στελεχωμένες, με τη δυνατότητα να παρέχουν σε τακτική και επείγουσα βάση ιατρικές και οδοντιατρικές πράξεις σε άτομα που έχουν ανάγκη ειδικής προσέγγισης και φροντίδας. Κατά τον κ. Μαντά, η δημιουργία αυτών των μονάδων θα επιφέρει πολλαπλά οφέλη, με κυριότερα:
- Τη σημαντική μείωση του χρόνου αναμονής για βασικές πράξεις που σήμερα καθυστερούν ακόμη και σε επείγουσες περιπτώσεις.
- Την εξάλειψη της γεωγραφικής ανισότητας που υποχρεώνει τις οικογένειες να καταφεύγουν στην Αττική.
- Την ανακούφιση των φροντιστών και τη στήριξη της αξιοπρέπειας των ίδιων των ασθενών, προσφέροντάς τους μια δομή προσαρμοσμένη στις δικές τους ανάγκες.
Κατά τον κ. Μαντά, δεν πρόκειται για ένα τεχνικό ή διαχειριστικό ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, αλλά για μια ουσιαστική κοινωνική και ηθική υποχρέωση απέναντι σε όσους δοκιμάζονται. «Η κάλυψη των αναγκών των ΑμεΑ δεν μπορεί να προσεγγίζεται με όρους κόστους-ωφέλειας», σημειώνει ο βουλευτής, «παρά μόνο μέσα από τη στήριξη και την κοινωνική αλληλεγγύη. Όπως άλλωστε οφείλει να κάνει κάθε ευνομούμενη Πολιτεία».
Το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
Αθήνα, 30/07/2025
ΕΡΩΤΗΣΗ
| Προς: | Υπουργό Υγείας, κ. Άδωνι Γεωργιάδη |
Θέμα: «Δημιουργία ειδικής ιατρικής και οδοντιατρικής μονάδας για ΑμεΑ σε επιλεγμένο νοσοκομείο της Περιφέρειας Πελοποννήσου»
Αξιότιμε κύριε υπουργέ,
Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια η ελληνική κυβέρνηση έχει επιδείξει ιδιαίτερα αυξημένη ευαισθησία όσον αφορά στην ενίσχυση των δικαιωμάτων και της συμπερίληψης των ΑμεΑ, εστιάζοντας σε τομείς όπως η ανεξάρτητη διαβίωση, η προσβασιμότητα, η εκπαίδευση, η εργασία και η κοινωνική προστασία. Παρά το γεγονός ότι η πλήρης αντιμετώπιση όλων των ανισοτήτων αποτελεί μια διαχρονική και συνεχή πρόκληση, για τη διαχείριση της οποίας απαιτείται σταθερότητα, συστηματικότητα και διαρκής προσήλωση προς τον στόχο, ωστόσο η χώρα μας έχει κάνει σημαντική πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση.
Ορόσημο σε αυτή την προσπάθεια αποτελεί μια πληθώρα δράσεων που έχει θέσει σε εφαρμογή η ελληνική κυβέρνηση, υλοποιώντας το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Ενδεικτικά σημειώνονται η αναμόρφωση των διαδικασιών πιστοποίησης της αναπηρίας (ΚΕΠΑ), το πρόγραμμα Προσωπικού Βοηθού που τέθηκε σε εφαρμογή το 2023, ο σχεδιασμός για τη δημιουργία νέων ΣΥΔ (Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης) σε όλη την Ελλάδα, η αύξηση της προσβασιμότητας για ΑμεΑ μέσω του προγράμματος "Προσβασιμότητα κατ' οίκον", η ενίσχυση της Ειδικής Αγωγής και εκπαίδευσης με ενέργειες όπως η ίδρυση νέων σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής, η αύξηση των προσλήψεων προσωπικού για την Ειδική Αγωγή, οι δράσεις Παράλληλης Στήριξης στα σχολεία, καθώς και γενικότερα η προστασία και βελτίωση της προσβασιμότητας στα σχολικά κτίρια, τις μεταφορές, τον τουρισμό, τα αγαθά και τις υπηρεσίες.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι φανερό ότι η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει τη διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης σε κατάλληλες υπηρεσίες υγείας ως υποχρέωση κάθε ευνομούμενης Πολιτείας, ιδίως όταν αφορά τις πιο ευάλωτες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Σε αυτές εντάσσονται αναμφίβολα τα άτομα με βαριές νοητικές και αναπτυξιακές αναπηρίες, καθώς και όσα βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού χαμηλής λειτουργικότητας, αντιμετωπίζοντας διαχρονικά σοβαρά εμπόδια στην πρόσβασή τους σε βασικές ιατρικές υπηρεσίες, οι οποίες είναι πολύ πιο εύκολα διαθέσιμες στον υπόλοιπο πληθυσμό.
Η καθημερινή εμπειρία των οικογενειών αυτών, όπως αποτυπώνεται με τον πιο σαφή τρόπο στις ενέργειες και δράσεις πολλών Συλλόγων Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Αυτισμό, αποκαλύπτει μια σκληρή πραγματικότητα. Για ακόμα και τις πλέον βασικές και αναγκαίες ιατρικές ή οδοντιατρικές πράξεις – όπως είναι ο οδοντικός καθαρισμός, η αντιμετώπιση τερηδονισμένων δοντιών ή ακόμα και η λήψη αίματος – απαιτείται μετάβαση σε ιδιωτικές ή δημόσιες δομές που βρίσκονται μόνο στην Αττική (π.χ. Ασκληπιείο Βούλας, Νταού Πεντέλης), καθώς εκεί μόνο υπάρχουν οι ειδικές μονάδες που μπορούν να εξυπηρετήσουν άτομα με τόσο υψηλές ανάγκες φροντίδας και με την απαραίτητη εξειδίκευση.
Υπό αυτές τις συνθήκες, τα προβλήματα είναι πολλαπλά και σύνθετα και συνοψίζονται σε τρεις βασικούς άξονες:
- Οι παρεμβάσεις αυτές συνήθως απαιτούν γενική αναισθησία, κάτι που δεν είναι εφικτό σε απλούς οδοντιατρικούς χώρους ή χωρίς κατάλληλα εξειδικευμένο προσωπικό και αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή.
- Η λίστα αναμονής για ραντεβού στις περισσότερες περιπτώσεις υπερβαίνει το ένα έτος, ακόμη και σε περιπτώσεις που η ανάγκη φροντίδας είναι άμεση και επείγουσα.
- Οι οικογένειες αναγκάζονται να μετακινούνται εκατοντάδες χιλιόμετρα προς τα αστικά κέντρα, με πολύ μεγάλο οικονομικό, ψυχολογικό και διαχειριστικό κόστος – ειδικά αφού οι θεραπείες αφορούν άτομα με σημαντικές αναπτυξιακές, επικοινωνιακές και αισθητηριακές δυσκολίες, που προσαρμόζονται πολύ δύσκολα σε νέα ή άγνωστα περιβάλλοντα και που διανύουν ιδιαίτερα απαιτητικές και ευαίσθητες φάσεις της αναπτυξιακής τους διαδικασίας.
Με βάση τα παραπάνω, είναι φανερό ότι η απουσία εξειδικευμένων ιατρικών και οδοντιατρικών μονάδων από τα μεγάλα νοσοκομεία της χώρας σε περιφερειακό επίπεδο, αποτελεί μια ηχηρή περίπτωση άνισης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, στερώντας στους συμπολίτες μας με αναπηρίες το θεμελιώδες δικαίωμα να αντιμετωπίζονται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας με ισοτιμία και αξιοπρέπεια. Παρότι πρόκειται για ένα ζήτημα που δεν αφορά αποκλειστικά μία περιοχή ή μία Περιφέρεια της χώρας, αλλά συνολικά ολόκληρη την Επικράτεια, και για τον λόγο αυτό θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμος ένας κεντρικός εθνικός σχεδιασμός, μέσα από τον οποίο να δρομολογηθούν αποτελεσματικές δομικές και θεσμικές λύσεις για κάθε περιοχή, ωστόσο ειδικά η Περιφέρεια Πελοποννήσου αντιμετωπίζει ιδιαίτερες και αυξημένες ανάγκες.
Με στόχο την αποτελεσματική προστασία και στήριξη των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ΑμεΑ συμπολιτών μας, αποτελεί επιτακτική ανάγκη η διερεύνηση της δυνατότητας ώστε σε ένα τουλάχιστον επιλεγμένο μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο της Περιφέρειας Πελοποννήσου, όπως π.χ. στο νοσοκομείο Τρίπολης ή στο νοσοκομείο Καλαμάτας, να οργανωθεί και να στελεχωθεί κατάλληλα μία ιατρική και μία οδοντιατρική μονάδα για τα άτομα με βαριές νοητικές αναπηρίες, με τρόπο ανάλογο των "κλινικών COVID" και των "Νοσοκομείων Αναφοράς" που είχαν καθοριστεί κατά την περίοδο της πανδημίας. Με τον τρόπο αυτό, θα καταστεί δυνατό για τα άτομα με αναπηρίες όχι μόνο να έχουν οργανωμένη πρόσβαση στις εξειδικευμένες υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται, αλλά ταυτόχρονα θα μπορέσει να περιοριστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό ο χρόνος των ραντεβού και της αναμονής, ενώ θα μειωθούν δραματικά οι χιλιομετρικές αποστάσεις, η ταλαιπωρία, η οικονομική επιβάρυνση και φυσικά το διαχειριστικό κόστος για πάρα πολλές περιπτώσεις οικογενειών με μέλη ΑμεΑ.
Η βελτίωση της πρόσβασης στην υγεία για τα άτομα με αναπηρίες δεν αποτελεί ζήτημα απλώς τεχνικής φύσης. Αποτελεί μια βαθιά ηθική και πολιτική υποχρέωση που έχουμε όλοι μας απέναντι στη ζωή, με γνώμονα την ανακούφιση κάθε συνανθρώπου μας που δοκιμάζεται.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάσθε:
- Υπάρχει σχεδιασμός από το υπουργείο Υγείας για την ίδρυση και στελέχωση ειδικής ιατρικής και οδοντιατρικής μονάδας σε κεντρικό δημόσιο νοσοκομείο της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ώστε να παρέχονται εξειδικευμένες υπηρεσίες σε άτομα με βαριές νοητικές και αναπτυξιακές αναπηρίες και σε άτομα με διαταραχές αυτιστικού φάσματος χαμηλής λειτουργικότητας;
- Έχει εξεταστεί ή μπορεί να εξεταστεί η δημιουργία ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος ή δράσης μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή του ΕΣΠΑ, ώστε να στηριχθούν οι δημόσιες μονάδες υγείας στην ανάπτυξη τέτοιων δομών;
- Υπάρχει πρόθεση θεσμικής συνεργασίας του υπουργείου Υγείας με άλλα συναρμόδια υπουργεία, όπως Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, καθώς και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ώστε να ενσωματωθεί το ζήτημα αυτό σε έναν ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό για τη φροντίδα και την υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία;
| Ο ερωτών βουλευτής | |
| Περικλής Π. Μαντάς
Βουλευτής Μεσσηνίας |
