Προβλέπονται 10 κυματοθραύστες παράλληλοι στην ακτή σε απόσταση 100 μέτρων από αυτή και εμπλουτισμός της ακτής -Νέα μορφή αποκτά η παραθαλάσσια περιοχή-Διαμορφώνεται ενιαίο συνεχές παράκτιο μέτωπο-Σε 30 μήνες έτοιμο το έργο από τη στιγμή που θα ξεκινήσει-Πάνω από 6.150.000 ευρώ εκτιμάται το κόστος του
Βασιλόπουλος: "Το συγκεκριμένο έργο θα δώσει μεγάλη υπεραξία στην περιοχή και, κατ’ επέκταση, και στον Δήμο"
Θετικά γνωμοδότησε το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας κατά την 18/2025 συνεδρίασή του, την Τετάρτη 2 Ιουλίου 2025, επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) με θέμα «Μελέτη αντιδιαβρωτικής προστασίας Μικράς Μαντίνειας», η εισήγηση της οποίας ήρθε από την Περιφέρεια Πελοποννήσου. Οι μελετητές του έργου, μέσω τηλεδιάσκεψης έδωσαν όλες τις απαιτούμενες διευκρινίσεις και εξήγησαν αναλυτικά το έργο, ενώ ακολούθησαν τοποθετήσεις από τον Δήμαρχο, τους επικεφαλής των παρατάξεων, δημοτικούς συμβούλους και τον Πρόεδρο της Κοινότητας Μ. Μαντίνειας.
Στην εισήγηση του θέματος (δείτε ΕΔΩ) περιλαμβάνονταν η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (δείτε ΕΔΩ), η εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (δείτε ΕΔΩ) και η απόφαση του Συμβουλίου Δ.Κ. Μικρής Μαντίνειας (δείτε ΕΔΩ).
Δείτε τη συζήτηση στο βίντεο που ακολουθεί:
Βασιλόπουλος: "Όλοι αναγνωρίζουμε την ανάγκη για αντιδιαβρωτική προστασία στην ευρύτερη περιοχή-Είμαστε εδώ για να υπηρετούμε και να στηρίζουμε την αναπτυξιακή προοπτική του τόπου μας"
Στην τοποθέτησή του ο Δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος άφησε αιχμές για αποκλεισμό από διαβούλευση και ενημέρωση του Δήμου Καλαμάτας για τις εναλλακτικές λύσεις της αντιδιαβρωτικής προστασίας και για λύση που αποφασίστηκε και ήρθε έτοιμη, ενώ έκανε λόγο για ενημέρωση της τελευταίας στιγμής που είχαν όλοι στο δημοτικό συμβούλιο από τους μελετητές, ενώ εκτίμησε ότι η ενημέρωση θα έπρεπε να έχει προηγηθεί. Ενστάσεις εκφράστηκαν και για τους 2 εγκάρσιους μόλους, που θα κατασκευαστούν στην ακτή, με τον δήμαρχο να ζητά να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στην παραλία, υποστηρίζοντας ότι έχει λάβει διαβεβαιώσεις από τον Περιφερειάρχη ότι η Μελέτη θα τροποποιηθεί ως προς αυτό και θα εξασφαλίζεται η πρόσβαση των πολιτών στην παραλία.
Αναλυτικά στην τοποθέτησή του, ο Δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος, μεταξύ άλλων, ανέφερε:
«Καταρχάς, πρέπει ξεκάθαρα να τονίσουμε ότι απαιτούνται έργα αντιδιαβρωτικής προστασίας στην ευρύτερη περιοχή. Νομίζω πως αυτό δεν το αμφισβητεί κανείς.
Άλλωστε, εμείς οι ίδιοι το έχουμε τονίσει από την πρώτη στιγμή. Εξάλλου, ως μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής Αναπτυξιακού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Πελοποννήσου, με την ιδιότητα του Προέδρου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Πελοποννήσου, συμμετείχα στην πρώτη συνεδρίαση όπου συζητήσαμε τρία βασικά θέματα:
Το πρώτο αφορούσε την κατασκευή μικρής κλίμακας έργων αντιπλημμυρικής προστασίας. Εκεί αποφασίστηκε να ανοίξει πρόσκληση ύψους 18 εκατομμυρίων ευρώ, στην οποία υποβάλλαμε και το έργο της οδού Ευριπίδου.
Το δεύτερο θέμα αφορούσε την προστασία των ακτών από τη διάβρωση (Κορινθιακός, Μικρή Μαντίνεια) έργα, προϋπολογισμού 16 εκατομμυρίων ευρώ.
Το τρίτο αφορούσε την αντιμετώπιση κατολισθήσεων, με ένα έργο ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ.
Συνεπώς, όλοι αναγνωρίζουμε την ανάγκη για αντιδιαβρωτική προστασία στην ευρύτερη περιοχή.
Το ερώτημα, όμως, είναι ποια λύση τελικά επιλέγουμε. Διότι έχουμε φτάσει στο σημείο να κληθούμε να διαλέξουμε μεταξύ δύο εναλλακτικών λύσεων.
Παραδόξως, βλέπουμε ότι οι κατευθύνσεις έχουν ήδη δοθεί για τη δεύτερη λύση. Η λύση αυτή είναι πλέον ώριμη, έχει προϋπολογισμό, έχει λάβει όλες τις απαραίτητες αδειοδοτήσεις – ενώ θα έπρεπε πρώτα να είχε γίνει η επιλογή της λύσης.
Είναι προφανές πως δόθηκαν σαφείς, ξεκάθαρες κατευθύνσεις, στον μελετητή ότι αυτή είναι η επιθυμητή λύση. Χωρίς να έχει προηγηθεί διαβούλευση με τον Δήμο, χωρίς καμία ενημέρωση. Το προσπερνάμε όμως αυτό και ερχόμαστε στο ουσιώδες ζήτημα, σύμφωνα με τις εισηγήσεις του μελετητή:
Και οι δύο εναλλακτικές λύσεις που εξετάστηκαν εκτιμάται ότι παρέχουν ικανοποιητική προστασία της ακτής από την κυματική δράση και, κατ’ επέκταση, αντιμετωπίζουν τη διάβρωση που αλλοιώνει το τοπίο και θέτει σε κίνδυνο τις παρακείμενες κατασκευές και ιδιοκτησίες. Αυτό λένε οι μελετητές. Οπότε και οι δύο λύσεις είναι ικανές να προστατεύσουν την περιοχή.
Η πρώτη εναλλακτική λύση απαιτεί σαφώς λιγότερες πρώτες ύλες σε σχέση με τη λύση των αποσπασμένων κυματοθραυστών – περίπου το ένα τρίτο της αντίστοιχης ποσότητας φυσικών αδρανών υλικών. Επίσης, έχει μικρότερο χρόνο κατασκευής και άρα μικρότερη διάρκεια επιπτώσεων στο περιβάλλον. Είναι σαφώς και πιο οικονομική.
Ωστόσο, η δεύτερη εναλλακτική – σύμφωνα με τους μελετητές – παρά το μεγαλύτερο όγκο επέμβασης, υπερτερεί της πρώτης καθώς η πλειονότητα των εργασιών χωροθετείται σε απόσταση από το παραλιακό μέτωπο. Ο παράκτιος χώρος παραμένει επισκέψιμος από κατοίκους και επισκέπτες αναβαθμίζοντας την αξία της περιοχής και βελτιώνοντας την καθημερινότητά τους, διατηρώντας τη χρήση της ακτογραμμής και ως παραλία, με ό,τι συνεπάγεται ως προστιθέμενη αξία για το χαρακτήρα της περιοχής. Αποκαθιστά την εικόνα και την αισθητική της ακτογραμμής, επιτυγχάνοντας ένα καλαίσθητο αποτέλεσμα με τη δημιουργία ακτής. Διότι στο συγκεκριμένο σημείο θα δημιουργηθεί μια νέας ακτής πλάτους 10 έως 30 μέτρων.
Το είπαμε και στη Δημοτική Επιτροπή: δεν μας απασχολεί πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να ολοκληρωθεί ένα έργο, αλλά τι αποτέλεσμα θα έχει. Εκτιμήσαμε πως το συγκεκριμένο έργο θα δώσει μεγάλη υπεραξία στην περιοχή και, κατ’ επέκταση, και στον Δήμο.
Όμως, από τη Δευτέρα μέχρι σήμερα, διαβάζοντας εκ νέου τη μελέτη, προβληματιστήκαμε ιδιαίτερα. Διότι διαπιστώσαμε ότι προβλέπονται δύο εγκάρσιοι μόλοι, οι οποίοι ξεκινούν από τα πρανή και εκτείνονται μέσα στη θάλασσα. Αυτό σημαίνει ότι, νότια του ξενοδοχείου «Ακτή Ταΰγετος» και βόρεια του «Messinia Bay», δημιουργούνται δύο μόλοι οι οποίοι - σε αντίθεση με ό,τι πιστεύαμε στην πρώτη ανάγνωση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων –εμποδίζουν τη διάβαση και, άρα, την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών.
Αξίζει δε να σημειώσω εδώ ότι είναι η πρώτη φορά που συζητούμε ένα τόσο σημαντικό θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο, και οι μελετητές δεν μας είχαν ενημερώσει νωρίτερα. Αλλά σήμερα, τώρα τους βλέπουμε για πρώτη φορά για να λάβουμε ενημέρωση την ώρα της συνεδρίασης. Αυτό το κρατούμε ως αστερίσκο...
Με την κατασκευή των δύο μόλων, ουσιαστικά στερούμε από τους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιοχής τη δυνατότητα να απολαύσουν και να αξιοποιήσουν την παραλία. Διότι δεν είναι δυνατό κάποιος πολίτης να ξεκινήσει με τα πόδια από το «Φιλοξένια» ή το λιμάνι και να φτάσει στο «Λιθάρι», διότι οι εγκάρσιοι μόλοι τον εμποδίζουν. Όπως επίσης, σήμερα δεν υπάρχει προσβάσιμη παραλία – υπάρχει μόνο ένα μικρό σημείο με κάποιες εξάρσεις και μερικές ξαπλώστρες.
Σε περίπτωση ανάγκης, δεν υπάρχει τρόπος να κατέβει ο κόσμος στην παραλία. Αύριο, όμως, θα υπάρχει μια εκτεταμένη ακτή. Γι’ αυτό και λέμε: γιατί να μην εξασφαλίσουμε από τώρα ότι ο κόσμος θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτή; Υπάρχει σήμερα μια μικρή σκάλα – θα πρέπει να δημιουργηθεί μια μεγάλη, δημόσια σκάλα, η οποία θα επιτρέπει στον κόσμο να κατεβαίνει στην ακτή, να επιλέγει πού θα κάνει μπάνιο ή βόλτα.
Για εμάς είναι προϋπόθεση η ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών. Ναι, θα αποκτήσουν υπεραξία κάποιες ιδιοκτησίες, όμως πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι – έστω και αν είναι λίγοι. Η περιοχή δεν πρέπει να είναι αποκλεισμένη. Και αυτό δεν θα διασφαλιστεί μόνο εάν οι μόλοι δεν φτάνουν στα πρανή, αλλά σταματούν τουλάχιστον 10-15 μέτρα πριν, ώστε να υπάρχει διάδρομος κυκλοφορίας και δημόσια πρόσβαση μέσω σκάλας.
Αυτές είναι οι βασικές προϋποθέσεις. Επειδή εμπιστευόμαστε τον λόγο του Περιφερειάρχη - ο οποίος σήμερα βρίσκεται στις Βρυξέλλες - και επειδή γνωρίζουμε ότι όταν λέει κάτι, το τηρεί, με διαβεβαίωσε προσωπικά ότι η μελέτη θα τροποποιηθεί και θα ενσωματωθούν αυτές οι παρεμβάσεις που του ζητήσαμε. Ώστε ναι, να αποκτήσει υπεραξία η περιοχή, αλλά να ωφεληθούν συνολικά ο Δήμος. Να μην είναι ένα κλειστό σημείο μόνο για όσους κατοικούν ή επιχειρούν εκεί.
Με αυτές τις προϋποθέσεις, δεν θα φέρουμε αντίρρηση. Εμείς θα το ψηφίσουμε γιατί είμαστε εδώ για να υπηρετούμε και να στηρίζουμε την αναπτυξιακή προοπτική του τόπου μας».
Αποσπάσματα από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της Αντιδιαβρωτικής Προστασίας της Μικρής Μαντίνειας
Οι παρεμβάσεις αντιδιαβρωτικής προστασίας που αναφέρονται στην Μελέτη:
"Για την αντιμετώπιση των προαναφερθέντων, οφειλόμενων στην κυματική δράση, διαβρωτικών φαινομένων, κρίνεται ως απαραίτητη η προστασία της περιοχής από τους, προωθούμενους εκ του ευρύτερου ΝΔ τομέα, κυματισμούς. Επί τη βάσει της εκπονηθείσας ακτομηχανικής μελέτης του έργου (βλ. Παράρτημα Β), προτείνονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις:
κατασκευή συστήματος αποτελούμενο από δέκα (10) αποσπασμένους κυματοθραύστες (detached breakwaters) διατεταγμένους παράλληλα και σε κατάλληλη απόσταση από την ακτή.
Εμπλουτισμός / τροφοδοσία της υφιστάμενης ακτής με δάνειο ίζημα,
κατασκευή δύο εγκάρσιων μώλων (groynes) εγκιβωτισμού του δάνειου υλικού, στο βόρειο και νότιο όριο της περιοχής μελέτης και
τοπικές εργασίες αποκατάστασης των ζημιών (π.χ. υποσκαφών, σπηλαιώσεων, κλπ.), με χρήση σακκολίθων και χυτού ύφαλου σκυροδέματος.
Τα προτεινόμενα έργα παρουσιάζονται στο Σχέδιο ΜΠΕ-05, το οποίο συνοδεύει τη παρούσα καθώς και στην ακόλουθη εικόνα.
Αποσπασμένοι κυματοθραύστες
Οι αποσπασμένοι κυματοθραύστες προβλέπονται από Φυσικούς Ογκολίθους (Φ.Ο.) κατάλληλης διαβάθμισης και με ήπια κλίση πρανών. Η στάθμη της στέψης των κυματοθραυστών προβλέπεται περί τα +1.20m από τη Μέση Στάθμη Θαλάσσης (Μ.Σ.Θ.), ενώ το πλάτος έκαστου κυματοθραύστη ορίζεται στην ίσαλο σε περίπου 12-12.5m, μετρούμενο στη στάθμη της Μ.Σ.Θ. Το μήκος των κυματοθραυστών προβλέπεται περίπου 70m, ενώ η διεύθυνση του κύριου άξονα αυτών πρόκειται να είναι παράλληλη στην ακτογραμμή και σε απόσταση περίπου 100 με 110m από αυτή. Εξαίρεση αποτελεί ο πρώτος από τα νότια κυματοθραύστης, ο οποίος έχει μήκος περίπου 120m και διεύθυνση σχεδόν κάθετη στην ΝΔ διεύθυνση προώθησης των κυμάτων, η οποία και αποτελεί την επικρατούσα/κυρίαρχη στην περιοχή. Το βάθος έδρασης των κυματοθραυστών κυμαίνεται από 3.50 έως 5.00m από ΜΣΘ, ενώ για την βέλτιστη έδρασή τους προβλέπεται η τοποθέτηση τους εντός κατάλληλα διαμορφωμένου σκάμματος εκσκαφής. Οι κυματοθραύστες θα φωτοσημανθούν κατάλληλα, σύμφωνα με τις οδηγίες της αρμόδιας Υπηρεσίας Φάρων.
Εμπλουτισμός/τροφοδοσία υφιστάμενης ακτής με δάνειο ίζημα
Στο πλαίσιο ανάκτησης τμήματος της ακτής, προτείνεται η τροφοδοσία της υφιστάμενης παραλίας με δάνειο ίζημα κατάλληλων ιζηματολογικών χαρακτηριστικών. Η στάθμη της στέψης της τεχνητής ακτής προβλέπεται στα +0.60m από ΜΣΘ, ενώ το πλάτος αυτής κυμαίνεται κατά μήκος της υφιστάμενης ακτογραμμής μεταξύ 5 – 25m, ώστε να δημιουργηθεί ενιαίο (συνεχές) παράκτιο μέτωπο. Η κλίση του πρανούς της τεχνητής ακτής διαμορφώνεται σε 1:6[(Κατ.):(Ορ.)]. Σημειώνεται ότι ποσότητα εκ των προϊόντων εκσκαφής για τη θεμελίωση των κυματοθραυστών δύναται να χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο της τεχνητής τροφοδοσίας, εφόσον τα υλικά των βυθοκορημάτων θεωρηθούν κατάλληλα.
Εγκάρσιοι Μώλοι
Ο εγκιβωτισμός του υλικού της τεχνητής παραλίας πρόκειται να επιτευχθεί με την κατασκευή δύο λιθόρριπτων εγκάρσιων μώλων που χωροθετούνται στο νότιο (νοτίως του Akti Taygetos) και βόρειο (έμπροσθεν του Messinian Bay) όριο της περιοχής μελέτης. Οι εν λόγω μώλοι προβλέπονται από Φ.Ο. κατάλληλης διαβάθμισης, ενώ η στάθμη της στέψης τους προβλέπεται στο +1.00m από Μ.Σ.Θ. και το πλάτος τους στην ίσαλο είναι περίπου 9-9.5m, μετρούμενο στη στάθμη της Μ.Σ.Θ.. Για την επίτευξη των βέλτιστων συνθηκών θεμελίωσης, προβλέπεται η έδραση των λιθόρριπτων μώλων να πραγματοποιηθεί εντός σκάμματος κατάλληλων διαστάσεων με στάθμη αύλακα εκσκαφής στα -2.50m περίπου από Μ.Σ.Θ. Οι μώλοι θα φωτοσημανθούν κατάλληλα, σύμφωνα με τις οδηγίες της αρμόδιας Υπηρεσίας Φάρων.
Εργασίες Αποκατάστασης Ζημιών
Πέραν των ανωτέρω έργων, προβλέπονται και τοπικές επεμβάσεις/εργασίες αποκατάστασης ζημιών, όπως σπηλαιώσεων και υποσκαφών που εντοπίζονται σε ιδιοκτησίες κατά μήκος της περιοχής μελέτης. Οι εν λόγω εργασίες κρίνονται απαραίτητες ώστε να μην υποδαυλιστεί περαιτέρω η ευστάθεια των υφιστάμενων κατασκευών. Η αποκατάσταση των ζημιών πρόκειται να γίνει τοπικά είτε με την χρήση σακκολίθων εκ σκυροδέματος, είτε με την επιτόπου έγχυση σκυροδέματος είτε με συνδυασμό και των δύο παραπάνω μεθόδων. Επιπλέον, όπου απαιτείται θα πραγματοποιηθούν τοπικές άρσεις τεμαχίων ογκολίθων οι οποίοι βρίσκονται ατάκτως ερριμμένοι εξαιτίας των κατολισθήσεων κατά μήκος της υπό εξέτασης ακτής.
Σε 2 φάσεις η Ακτομηχανική Μελέτη
Στο πλαίσιο της Ακτομηχανικής Μελέτης (βλ. Παράρτημα Β) προτάθηκε η κατασκευή των υπό μελέτη έργων να υλοποιηθεί σε δύο (2) φάσεις. Στην πρώτη φάση (Φάση Α) περιλαμβάνεται η κατασκευή των εννέα (9) αποσπασμένων κυματοθραυστών (πλην του 10ου βορειότερου) και της τεχνητής τροφοδοσίας και στη συνέχεια να ακολουθήσει η εφαρμογή ενός προγράμματος παρακολούθησης (monitoring) της απόκρισης της ακτογραμμής για επαρκές χρονικό διάστημα (βλ. Κεφάλαιο 11), βάσει του οποίου σε δεύτερο χρόνο (Φάση Β) θα προσαρμοσθούν επακριβώς τα ακριβή γεωμετρικά χαρακτηριστικά και η θέση του τελευταίου (10ου) βόρειου αποσπασμένου κυματοθραύστη και του νότιου και βόρειου εγκάρσιου μώλου.
Σημειώνεται ότι, η φύση του έργου δεν απαιτεί και δεν προβλέπει την υλοποίηση υποστηρικτών ή συνοδών εγκαταστάσεων, όπως κτιριακά έργα, συνδέσεις με οδικό δίκτυο και δίκτυα υποδομών, χώρους στάθμευσης, εγκαταστάσεις Η/Μ, κ.α. Επιπλέον, όλες οι κατασκευαστικές εργασίες θα γίνουν δια θαλάσσης, με χρήση πλωτών μέσων, καθώς η μορφολογία της ακτής με τα απόκρυμνα πρανή, δεν επιτρέπει τη χερσαία πρόσβαση εξοπλισμού και μηχανημάτων. Εφόσον απαιτηθεί, δύναται να πραγματοποιηθεί η ανάπτυξη μικρού, κινητού εργοταξίου, σε θέση κοντινή απόσταση από το έργο, όπως στο λιμάνι της Καλαμάτας (βλ. παράγραφο 6.3.4).
Σημαντικές Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις
Αντικείμενο της παρούσης είναι η αξιολόγηση των ενδεχόμενων περιβαλλοντικών επιπτώσεων που απορρέουν από την κατασκευή και τη λειτουργία των παρεμβάσεων που περιεγράφηκαν ανωτέρω και αφορούν στην προστασία της ακτής στην Μικρά Μαντίνεια από την κυματική διάβρωση.
Κατά την κατασκευαστική φάση του έργου, οι κυριότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις εστιάζονται στην αλλαγή της μορφολογίας του πυθμένα, που θα είναι μόνιμη, στην προσωρινή επιβάρυνση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από την αιώρηση των ιζημάτων και στην τοπική αύξηση των επιπέδων θορύβου και κυκλοφοριακού φόρτου. Στην συντριπτική του πλειονότητα, οι αναμενόμενεςπεριβαλλοντικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την κατασκευή του έργου, αναμένονται τοπικού χαρακτήρα, προσωρινές και πλήρως αντιστρέψιμες με την παύση λειτουργίας της πηγής τους, εφόσον ληφθούν κατάλληλα μέτρα.
Όσον αφορά στη λειτουργία του έργου, αναμένονται θετικές εν γένει επιπτώσεις, καθώς η φύση του (προστασία έναντι διάβρωσης) αναμένεται να συμβάλει στην προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος, μέσω της αποτροπής και ανάσχεσης των διαβρωτικών φαινομένων, στην αναβάθμιση του τοπίου, στην προστασία ιδιωτικών και δημόσιων ιδιοκτησιών και περιουσιών και συνολική αναβάθμιση του βιωτικού και οικονομικό – κοινωνικού περιβάλλοντος της περιοχής. Λόγω της φύσης του έργου, κατά τη
λειτουργία δεν προκύπτουν: εισροές υλικών, ενέργειας και νερού, εκροές υγρών αποβλήτων, εκροές στερεών αποβλήτων, εκπομπές ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου στον αέρα, εκπομπές θορύβου και δονήσεων ούτε εκπομπές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
Όπως επισημαίνεται στη ΜΠΕ του Περιβαλλοντολόγου Μ. Γιαννουράκου, "Σύμφωνα με πρόσφατη αυτοψία (03/2022), που πραγματοποιήθηκε κατά μήκος της ακτογραμμής της περιοχής μελέτης στο πλαίσιο εκπόνησης της Ακτομηχανικής Μελέτης του Έργου, παρατηρήθηκαν εκτεταμένες ζώνες διάβρωσης και κατεγράφησαν καταπτώσεις εδαφικών μαζών και βραχωδών
τεμαχίων. Επιπρόσθετα, εμφανείς είναι και οι έντονες σπηλαιώσεις που παρατηρούνται εξαιτίας της ανεμπόδιστης δράσης των προωθούμενων κυματισμών σε διάφορες θέσεις κατά μήκος της περιοχής μελέτης, ενώ εντοπίσθηκαν περιοχές έντονης διάβρωσης του πρανούς, επί του οποίου εδράζεται σε διάφορες θέσεις τόσο η παραλιακή οδός, όσο και διάφορα κτίσματα. Η εν λόγω διάβρωση οφείλεται στις κατολισθήσεις/καταπτώσεις που έχει υποστεί το πρανές εξαιτίας της δράσης των κυμάτων".
Βασικά Στοιχεία Φάσης Κατασκευής
Οι προβλεπόμενες εργασίες εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθούν ως εξής:
Κατασκευή συστήματος αποσπασμένων κυματοθραυστών. Οι εργασίες περιλαμβάνουν:
o Εκσκαφή – εξομάλυνση του πυθμένα για τη θεμελίωση των έργων
o Τοποθέτηση λιθορριπής φίλτρου και κύριας θωράκισης
Κατασκευή παράκτιων έργων
o Απομάκρυνση λίθων και τεμαχίων που έχουν καταπέσει στην ακτή
o Εμπλουτισμός / Αναπλήρωση ακτής με δάνειο ίζημα
o Κατασκευή εγκάρσιων μώλων
Εργασίες αποκατάστασης ζημιών
Σημειώνεται ότι για κατασκευαστικούς λόγους και προκειμένου να διευκολυνθεί ο ελιγμός των πλωτών μέσων που θα χρησιμοποιηθούν, η κατασκευή του έργου δύναται να πραγματοποιηθεί τμηματικά, εκκινώντας επί παραδείγματι από το νότιο τμήμα του, όπου μπορούν να κατασκευαστούν οι πρώτοι 3- 4 κυματοθραύστες, να γίνει μερική επαναπλήρωση της ακτής (μέχρι την περιοχή που θα σκιάζεται από τους κυματοθραύστες) και εν συνεχεία να ακολουθήσει, επίσης τμηματικά, η υπόλοιπη κατασκευή του έργου, έως το βόρειο πέρας αυτού. Σε κάθε περίπτωση, η ακριβής αλληλουχία των εργασιών θα καθορισθεί από τον Ανάδοχο κατασκευής του έργου, ο οποίος και θα υποβάλει πρόγραμμα εργασιών προς έγκριση από της αρμόδιες Αρχές.
Ο συνολικός καθαρός χρόνος κατασκευής των υπό μελέτη έργων εκτιμάται σε 30 μήνες περίπου, ενώ για την παραλαβή του έργου θα απαιτηθούν τρεις (3) επιπλέον μήνες, προκειμένου να παρακολουθηθεί επαρκώς η ακτομηχανική επίδραση του έργου.
Στο πλαίσιο της παρούσης ΜΠΕ κρίθηκε σκόπιμο να ληφθεί υπόψη ο μέγιστος χρόνος κατασκευής του εξεταζόμενου έργου, έτσι ώστε να συμπεριληφθούν τυχόν απρόβλεπτες καταστάσεις / σταλίες λόγω καιρικών συνθηκών ή βλαβών.
Δύο ή περισσότερες κατασκευαστικές φάσεις δύνανται να επικαλύπτονται χρονικά, προς επίσπευση των εργασιών και για λόγους εύρυθμης λειτουργίας του εργοταξίου. Για την κατασκευή του έργου εκτιμάται ότι θα απασχοληθούν 10-15 άτομα περίπου.
Για την κατασκευή του υπόψη έργου, εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν:
Εκσκαφές πυθμένα θαλάσσης συνολικού όγκου περί τα 15.000 m3 για την κατασκευή των κυματοθραυστών
Αναπλήρωση ακτής περί τα 45.000 m3
Φυσικοί ογκόλιθοι κατάλληλης διαβάθμισης και λιθορριπή φίλτρου περί τα 90.000 m3
Σημειώνεται ότι σε επόμενο μελετητικό στάδιο (Οριστική Μελέτη Λιμενικών Έργων) θα οριστικοποιηθούν οι συνθήκες θεμελίωσης των έργων, επί τη βάσει κατάλληλων γεωτεχνικών στοιχείων και θα διερευνηθεί τυχόν απαίτηση για χρήση συμπληρωματικών υλικών (π.χ. γεωυφασμάτων) για την ασφαλή θεμελίωσή τους.
Όσον αφορά την προέλευση των πρώτων υλών (φυσικοί ογκόλιθοι, λιθορριπές, κ.α.), αναζητήθηκαν στο πλαίσιο της παρούσης, λατομικοί χώροι οι οποίοι θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν τα υπό μελέτη έργα με φυσικούς ογκολίθους και λοιπά αδρανή υλικά. Από τους χώρους αυτούς μπορούν να προκύψουν ευρείες διαβαθμίσεις κλασμάτων για διαφορετικές χρήσεις (αμμοχάλικα, λιθορριπές, ογκόλιθοι κλπ.). Η πλησιέστερη, με διακριτικό τίτλο «Λατομική Περιοχή Κοκκινόβραχος», βρίσκεται βόρεια της πόλης της Καλαμάτας και περί τα 16km (οδικώς) από τον λιμένα Καλαμάτας.
Η βέλτιστη λύση
Στο πλαίσιο της εν λόγω Ακτομηχανικής Μελέτης (βλ. προσάρτημα της παρούσης) έγινε συλλογή και αξιολόγηση υφιστάμενων στοιχείων και δεδομένων (ανεμολογικών, κυματικών, θαλάσσιας στάθμης κ.λπ.), στατική ανάλυση των ανωτέρω δεδομένων προκειμένου να προσδιορισθούν τα εξεταζόμενα κυματικά σενάρια και στη συνέχεια καταστρώθηκαν σενάρια αριθμητικής προσομοίωσης. Ακολούθησε
η αριθμητική προσομοίωση της κυματικής διάδοσης στο παράκτιο πεδίο για τον υπολογισμό του κυματικού πεδίου και των τάσεων ακτινοβολίας καθώς και η αριθμητική προσομοίωση του παράκτιου υδροδυναμικού πεδίου για τον υπολογισμό των αναπτυσσόμενων κυματογενών ρευμάτων σε όλη την εξεταζόμενη περιοχή και η αριθμητική προσομοίωση του ρυθμού εξέλιξης πυθμένα για τη διερεύνηση των περιοχών που εμφανίζουν τάσεις διάβρωσης και απόθεσης ιζημάτων σε όλο το εξεταζόμενο πεδίο.
Τέλος, διερευνήθηκε η επίδραση της κλιματικής αλλαγής και ακραίων κυματικών συνθηκών λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένα σενάρια ανύψωσης στάθμης θάλασσας και μεταβολής των κυματισμών.
Επί τη βάσει των παραπάνω κατεδείχθη η αναγκαιότητα της υλοποίησης έργων προστασίας του παράκτιου πρανούς και της ακτογραμμής από την, οφειλόμενη στην κυματική δράση, διάβρωση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ακτομηχανικής μελέτης, εκτιμήθηκε ότι βέλτιστη, από τεχνικής και περιβαλλοντικής άποψης, λύση είναι ο συνδυασμός κατασκευής αποσπασμένων λιθόρριπτων κυματοθραυστών με παράκτια έργα (τεχνητή τροφοδοσία ακτής, κατασκευή εγκάρσιων μώλων). Τα έργα δύναται να κατασκευαστούν τμηματικά (σε δύο φάσεις), με γνώμονα την επίτευξη της βέλτιστης προστασίας, με την παράλληλη ελαχιστοποίηση των παρεμβάσεων, κατόπιν εφαρμογής κατάλληλου προγράμματος παρακολούθησης της ακτογραμμής (monitoring).
Τα έργα συμπληρώνονται από τοπικές εργασίες αποκατάστασης ζημιών (π.χ. υποσκαφών, σπηλαιώσεων, κ.λπ.) που έχουν ήδη παρατηρηθεί σε συγκεκριμένες θέσεις επί της ακτογραμμής.
Οφέλη που αναμένονται σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο
Οφέλη αναμένονται σε τοπικό, κυρίως, επίπεδο, από τη βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας κατοίκων, περιοίκων και επισκεπτών, την προστασία των υπερκείμενων, του πρανούς, οικιών και κατασκευών, αλλά και την αντιμετώπιση ή/και πρόληψη των επιπτώσεων μίας ενδεχόμενης φυσικής καταστροφής (κατολίσθηση).
Σε κάθε περίπτωση, η δημιουργία ικανών συνθηκών ασφάλειας για κατοίκους και επισκέπτες, αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην ανάδειξη του περιοχής, με θετική επίδραση στην τοπική τουριστική κίνηση.
Για την ιστορική εξέλιξη του φαινομένου της διάβρωσης και της δραματικής μείωσης της ακτογραμμής αναφέρονται τα σχετικά: "Πιο συγκεκριμένα, το παράκτιο μέτωπο στην περιοχή μελέτης προεξέχει προς τα δυτικά με αποτέλεσμα να θεωρείται δεδομένη η συσσώρευση κυματικής ενέργειας στην συγκεκριμένη περιοχή, η οποία κατ’ επέκταση συνεπάγεται αυξημένες ταχύτητες κυματογενών ρευμάτων που δύναται να συμπαρασύρουν τα εν αιώρηση και πυθμενικά ιζήματα δημιουργώντας ζώνες διάβρωσης.
Στα ανωτέρω συνηγορεί και το γεγονός ότι συναντάται χονδρόκοκκη διαβάθμιση παράκτιων ιζημάτων στην υπό κρίση περιοχή, το οποίο υποδηλώνει την επικρατούσα τάση διάβρωσης. Τέλος, αναφορικά με την εξέλιξη της ακτογραμμής αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια (2007-2022) η περιοχή μελέτης βρίσκεται υπό καθεστώς ισορροπίας".
Εκτίμηση Συνολικού Προϋπολογισμού
Τα προβλεπόμενα Έργα, εκτιμώνται ότι θα κοστίσουν περί τις 3.000.000€, χωρίς να περιλαμβάνονται
α) Γενικά Έξοδα (Γ.Ε.) και Εργολαβικό Όφελος (Ε.Ο.), β) Απρόβλεπτα, γ) Αναθεώρηση και δ) Φ.Π.Α..
