Η κυκλική οικονομία δεν είναι πλέον απλώς μια ιδέα – είναι μια πραγματικότητα που υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς στις ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες, χάρη στην ενεργό εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω ερευνητικών και καινοτόμων προγραμμάτων.
Στο επίκεντρο βρίσκεται το έργο “Circular Cities and Regions Initiative” (CCRI) της Ε.Ε., το οποίο ενισχύει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ώστε να εφαρμόσουν λύσεις κυκλικής οικονομίας σε βασικούς τομείς: απορρίμματα, ύδρευση, ενέργεια, κτίρια, μεταφορές και αγροδιατροφή.
Οι πόλεις ως πυλώνες αλλαγής
Οι αστικές περιοχές της Ευρώπης, παρότι καταλαμβάνουν μόλις το 4% της ηπειρωτικής έκτασης, καταναλώνουν πάνω από το 70% των φυσικών πόρων και παράγουν πάνω από το 50% των αποβλήτων. Η μετάβαση σε κυκλική οικονομία είναι επιτακτική – και οι πόλεις αποτελούν το ιδανικό πεδίο εφαρμογής.
Μέσα από έργα του Ορίζοντα Ευρώπη όπως το ROBUST, το HOOP και το Decarb City Pipes 2050, πολλές ευρωπαϊκές πόλεις συνεργάζονται με ερευνητικά ιδρύματα, επιχειρήσεις και πολίτες για να διαμορφώσουν τοπικές πολιτικές που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.
Καινοτομία και συνεργασία
Η CCRI χρηματοδοτεί 12 περιφέρειες και δήμους (π.χ. Βαρκελώνη, Γάνδη, Ουμέα, Γκντανσκ), βοηθώντας τους να λειτουργήσουν ως “living labs” για την πράσινη μετάβαση.
Εφαρμόζουν πολιτικές που ενσωματώνουν:
• Ανακύκλωση οργανικών αποβλήτων σε βιοενέργεια ή λιπάσματα
• Ανακαίνιση κτιρίων με χρήση βιώσιμων υλικών και τοπικής παραγωγής
• Κυκλικά συστήματα τροφίμων που περιορίζουν τη σπατάλη
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι κάθε παρέμβαση προκύπτει μέσα από διαδικασίες συν-σχεδιασμού, όπου οι πολίτες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι υπηρεσίες του δήμου εργάζονται μαζί.
Ευκαιρίες για την Ελλάδα
Το παράδειγμα του CCRI δείχνει ξεκάθαρα τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν και οι ελληνικοί δήμοι: τοπικά συστήματα που μειώνουν την εξάρτηση από φυσικούς πόρους, προάγουν την κυκλική χρήση και ενισχύουν την κοινωνική συμμετοχή.
Η ενεργή συμμετοχή σε ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, η αξιοποίηση των προγραμμάτων «Ορίζοντας Ευρώπη», και η διασύνδεση με πόλεις που έχουν ήδη προχωρήσει στη μετάβαση, μπορούν να εξασφαλίσουν τεχνογνωσία και χρηματοδότηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Περισσότερες πληροφορίες για την πρωτοβουλία Circular Cities and Regions μπορείτε να βρείτε στη σελίδα της Ε.Ε.:https://projects.research-and-innovation.ec.europa.eu/en/horizon-magazine/right-circles-europes-cities-and-regions-lead-green-transition
More info
- ReCreate
- ReCreate project website
- EU Circular Cities and Regions Initiative
- EU circular economy action plan
- European Green Deal
- European bioeconomy strategy
- EU Clean industrial deal
