Η πανδημία του COVID -19 ορίζει μία νέα πραγματικότητα σε όλα τα επίπεδα ζωής των ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη. Όλοι μας είμαστε αναγκασμένοι να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας, τις συνήθειές μας στον τρόπο εργασίας μας, στην οικογένεια και στην καθημερινότητά μας, προκειμένου να μειώσουμε τον κίνδυνο μόλυνσης και να αποφευχθεί η εξάπλωση του ιού.
Η νέα αυτή πραγματικότητα απαιτεί από όλους μας σε μεγάλο βαθμό την ενεργοποίηση δεξιοτήτων προσαρμογής, έτσι ώστε να περιοριστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις αυτής της κατάστασης στο ελάχιστο δυνατό.
Ως ένα επιπλέον προληπτικό μέτρο προστασίας στην καθημερινότητα της ελληνικής οικογένειας, εφαρμόζεται εδώ και λίγες μέρες η τηλεκπαίδευση των παιδιών του δημοτικού σχολείου και του νηπιαγωγείου με αποτέλεσμα να καλούνται γονείς και παιδιά να προσαρμόζονται σε έναν νέο τρόπο διδασκαλίας, επικοινωνίας, μάθησης και αλληλεπίδρασης.
Έχουμε όλοι κατά νου ότι η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση προτείνεται στην παρούσα χρονική στιγμή ως τρόπος διαχείρισης της κρίσης και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσεις τη δια ζώσης εκπαίδευση.
Οι γονείς καλούνται να έχουν έναν διαφορετικό, πρωτόγνωρο ρόλο στην οικογένεια, αυτόν δηλαδή του συνδετικού κρίκου ανάμεσα στο παιδί και το σχολείο. Σημειώνουμε ότι ο γονιός δεν είναι εκπαιδευτικός.
Πώς λοιπόν μπορούν να απαντήσουν γονείς και παιδιά με τον καλύτερο τρόπο σε αυτή τη νέα πρόκληση;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούν να συμβάλλουν όλα τα μέλη της οικογένειας σε ένα όσο γίνεται καλύτερο αποτέλεσμα:
- Στάση των γονέων
- Για να κερδίσουμε το στοίχημα μίας επιτυχημένης εξ αποστάσεως διδασκαλίας, θα πρέπει πρωτίστως οι γονείς να χτίσουν μια περισσότερο θετική και αισιόδοξη στάση σχετικά με την τηλεκπαίδευση αλλά και γενικότερα σε σχέση με τη δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε.
Βοηθητική είναι η στάση των γονέων όταν επιδιώκουν να είναι μέρος της λύσης και όχι μέρος του προβλήματος και όταν προσπαθούν να βρουν λύσεις με τα μέσα που διαθέτουν και όχι να βυθίζονται στο πρόβλημα. Αυτή η στάση μεταφέρεται άμεσα και στα παιδιά, δίνοντας τους ένα θετικό μήνυμα αισιοδοξίας και δύναμης. Υιοθετώντας αυτή τη στάση, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να νοηματοδοτήσουν όλο αυτό που συμβαίνει και να καλλιεργήσουν μία θετικότερη στάση στην τηλεκπαίδευση.
- Χρειάζεται σαφής διαχωρισμός από τους γονείς μεταξύ χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων για εκπαίδευση από τη χρήση για ψυχαγωγία.
- Επίσης αναγκαία είναι η επίδειξη συνέπειας από τη πλευρά των γονέων σχετικά με την τήρηση του καθημερινού σχολικού προγράμματος με σαφή και συχνή αναφορά στην αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα της τηλεκπαίδευσης.
- Οργάνωση
Επίσης, πολύ σημαντικό για μία αποτελεσματική τηλεκπαίδευση είναι η σωστή οργάνωση της καθημερινότητας της οικογένειας, όσον αφορά τόσο τον χρόνο όσο και τον χώρο.
Χρόνος:
- Θα είναι απαραίτητο για όλα τα μέλη της οικογένειας να υπάρχει ένα σταθερό πρόγραμμα δραστηριοτήτων, το οποίο ορίζει πότε κάνουμε τί και πού (π.χ. το απόγευμα κάνουμε το μάθημά μας, μετά θα πάμε βόλτα και το βράδυ παίζουμε). Για τα παιδιά του νηπιαγωγείου μπορεί να είναι βοηθητικό να υπάρχει αυτό το πρόγραμμα εικονογραφημένο σε ένα σταθερό μέρος του σπιτιού, έτσι ώστε να το συμβουλεύονται οποιαδήποτε ώρα θελήσουν.
- Ο γονιός είναι επιθυμητό να είναι δίπλα στο παιδί, ήρεμος και σε θέση να το βοηθήσει όσο χρειάζεται και να αποτελέσει έτσι τον αναγκαίο συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο παιδί και το σχολείο.
- Πριν ξεκινήσει η τηλεκπαίδευση ο γονιός θα πρέπει να έχει φροντίσει, ώστε να μην χρειαστεί να γίνονται διασπαστικές κινήσεις του παιδιού (π.χ. να έχει πάει τουαλέτα πριν την τηλεκπαίδευση, να έχει γευματίσει, να έχει δίπλα του το νερό κ.λπ.).
- Πέρα από τη βοήθεια του γονέα ως συνδετικό κρίκο στην τηλεκπαίδευση είναι επιθυμητή επίσης η ενίσχυση της αυτονομίας και της ανεξαρτητοποίησης σιγά-σιγά των παιδιών κατά την παρακολούθηση των μαθημάτων, σε όποιες ηλικίες και περιπτώσεις είναι αυτό δυνατό.
Χώρος:
- Είναι επίσης πολύ σημαντικό, να διαμορφώνεται ο χώρος, στον οποίο γίνεται η τηλεκπαίδευση, όσο γίνεται πιο κατάλληλα για τα μαθήματα (π.χ. απομάκρυνση αντικειμένων που ενδέχεται να αποσπάσουν την προσοχή του παιδιού, τοποθέτηση της οθόνης μπροστά από έναν τοίχο και όχι μπροστά από ένα παράθυρο ή με θέα το υπόλοιπο σπίτι).
- Σημαντικό ρόλο παίζει ακόμα, το να νιώθει άνετα το παιδί στον χώρο του, αλλά ταυτόχρονα να καταλάβει ότι δεν είναι η ώρα χαλάρωσης ή παιχνιδιού. Αυτό το μήνυμα θα πάρει για παράδειγμα, αν θα κάθεται σε μια άνετη καρέκλα (χωρίς ρόδες!) με τα πόδια να πατάνε στο πάτωμα και όχι έχοντας ξαπλώσει στον καναπέ ή στο πάτωμα.
- Ευελιξία:
Σημαντικός παράγοντας για την όσο γίνεται καλύτερη προσαρμογή των παιδιών σε αυτή την καινούρια πραγματικότητα είναι ο βαθμός ευελιξίας των γονέων, η ικανότητα δηλαδή να κάνει κάποιος τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί σε νέες καταστάσεις. Τι σημαίνει αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση; Σημαίνει ότι όσο πιο δεκτικοί είναι οι γονείς στο να δοκιμάσουν νέα πράγματα και να πάρουν πρωτοβουλίες, προσανατολισμένοι πάντα σε ένα θετικό αποτέλεσμα, τόσο καλύτερη θα είναι η προσαρμογή των παιδιών σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες και τόσο πιο ισορροπημένα θα βγουν από αυτές.
- Όρια και συνέπεια:
- Χρειάζεται σαφής διαχωρισμός από τους γονείς μεταξύ χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων για εκπαίδευση από τη χρήση για ψυχαγωγία.
- Επίσης αναγκαία είναι η επίδειξη συνέπειας από τη πλευρά των γονέων σχετικά με την τήρηση του καθημερινού σχολικού προγράμματος με σαφή και συχνή αναφορά στην αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα της παρακολούθησης των μαθημάτων.
- Χρόνος για προσαρμογή:
- Για την όσο γίνεται πιο πετυχημένη τηλεκπαίδευση είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουν οι γονείς, ότι για καθετί καινούριο που συμβαίνει στη ζωή μας, όλοι μας χρειαζόμαστε μία περίοδο προσαρμογής – άλλοι μεγαλύτερη, άλλοι μικρότερη.
Το ίδιο συμβαίνει και με την περίοδο προσαρμογής που χρειάζεται ένα παιδί όταν πηγαίνει για πρώτη φορά στο σχολείο, όταν επιστρέφει μετά τις διακοπές στον παιδικό σταθμό ή αλλάζει δασκάλα ή σχολείο. Σε αυτή την περίοδο, δίνουμε χρόνο στο παιδί για την όσο γίνεται καλύτερη προσαρμογή, βλέπουμε μέρα με τη μέρα την πρόοδό του, συνειδητοποιούμε ότι το κάθε παιδί προσαρμόζεται με το δικό του ρυθμό και με τις δικές του δυσκολίες και είμαστε προσανατολισμένοι στην επιτυχία.
Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση: κάποια παιδιά ενθουσιάζονται από την αρχή με αυτό τον νέο τρόπο μάθησης και αλληλεπίδρασης και άλλα παιδιά δυσκολεύονται λιγότερο ή περισσότερο, όπως συμβαίνει και με όλα τα πράγματα στη ζωή. Σημασία έχει να προσέχουμε τις μικρές βελτιώσεις και να γιορτάζουμε την κάθε επιτυχία! Αυτά που δεν έχουμε καταφέρει σήμερα, θα το βάλουμε στόχο για αύριο με αισιοδοξία!
- Άλλωστε, οι δυσκολίες για το παιδί στη νέα αυτή πραγματικότητα είναι αρκετές:
- Το παιδί πλέον έχει να διαχειριστεί το γεγονός πως φαινομενικά υπάρχουν δύο πρόσωπα αναφοράς κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης. Από τη μία ο γονέας δίπλα του και από την άλλη η δασκάλα στην οθόνη. Θα πρέπει και οι δύο πλευρές να φροντίσουν, ώστε να κατανοήσει το παιδί ότι το βασικό πρόσωπο αναφοράς είναι ο εκπαιδευτικός και ο γονιός λειτουργεί βοηθητικά σε αυτό το καινούριο πλαίσιο.
- Επίσης, είναι πρωτόγνωρο για το παιδί να βλέπει τον γονιό σε αυτόν τον καινούριο ρόλο και χρειάζεται πίστωση χρόνου προκειμένου να προσαρμοστεί σε αυτή την καινούρια κατάσταση.
- Δεν θα πρέπει, όμως, να ξεχνάμε πως και για τους γονείς αυτός ο νέος και επιπρόσθετος ρόλος αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση. Η πρόκληση αυτή έγκειται στο να ισορροπήσουν, όσο αυτό είναι εφικτό, τις εργασιακές τους υποχρεώσεις, τις ανάγκες της οικογένειας, αλλά και τις δικές τους, προσωπικές ανάγκες. Ίσως θα είναι χρήσιμο, λοιπόν, να συνειδητοποιήσουμε όλοι, τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί, ότι κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε για τα παιδιά μας και για τους μαθητές μας, κάτω από δύσκολες και πρωτόγνωρες συνθήκες. Στόχος μας είναι να βελτιωνόμαστε κάθε μέρα όλο και περισσότερο και να αναγνωρίζουμε την προσπάθεια όλων, των παιδιών, των γονέων και των εκπαιδευτικών και να μην επικροτούμε μόνο ένα τέλειο αποτέλεσμα.
Όλοι μαζί μπορούμε να προωθήσουμε την προσαρμογή μας στα νέα δεδομένα της νέας αυτής πραγματικότητας. Ας θυμηθούμε, λοιπόν, πως μπορεί το πρόβλημα να εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά η επιλογή για το αν θα είμαστε μέρος της λύσης ή του ίδιου του προβλήματος παραμένει σε εμάς!
Eπιμέλεια άρθρου: Καρόλα Φόλλε - Αλέπη
